امام كه خود سليل نبوت و ثمره شجره طيبه طوباى علم است
علم پرورى فرموده است و ارسطو را به
بزرگى ياد نموده است كه وى مردم زمانش را از وحدت صنع به وحدت صانع مدبر حكيم
دلالت كرده است ( بحارج
2 ص 45 و 46 ) .
كلمه هندسه معرب اندازه است
واژه([ اندازه]( پارسىدر تازى به كلمه([ هندسه]( تعريب شده است
يعنى هندسه
همان اندازه است .در اصول
كافى جناب كلينى
روايت است كه امامهشتم عليه السلام به يونس بن عبدالرحمن فرموده است : فتعلم ما
القدر ؟ قلت : لا
قال : هى الهندسة .آيا مى دانى قدر چيست ؟ گفت : نه
گفت قدر به معنى هندسه است ( كافى
معرب ج 1 ص 121 ) .در لغت فصيح قرآنى([ قدر]( به فتح قاف و سكون دال : مطلق اندازه است
و به فتح هر دو :
اندازه معين انا كل شى ء خلقناه بقدر ( سوره قمر آيه 50 ) و هر چه كه در خلقت دلرباى نظام احسن عالم به
وقوع پيوست
به اندازه معين يعنى به حد و صورتى حساب شده است .
خلق ايجاد به اندازه است
و خود كلمه([ خلق]( به معنى ايجاد به اندازه است .اگر نجارى بخواهد دربى درست كنداول تقدير يعنى
اندازه آن و اندازه اجزاى آن را در نظر مى گيرد
و پس از آن
اجزاء را به وفق تقدير مى برد و مى تراشد
و سپس آن ها را به فراخور فهم و بينش خود به احسن وجه مى پيوندد كه به صورت و شكل درب مطلوب در مى آيد .خداوند كه انسان را در ذات و صفات و افعالش
به صورت خود آفريد درباره خود فرمود : هو الله الخالق
البارى ء المصور ( سوره حشر آيه 25 ) از آن حيث كه مقدر است خالق است
و چون به وفق تقدير ايجاد