اصل اقليدس - یازده رساله فارسی نسخه متنی

| 588 |

حائز اهميت بسزا است كه مورد توجه شايان دانشمندان بعد از وى قرار گرفته
درباره آن ها رساله يا
رساله ها نوشته اند : از آنجمله عروس ( قضيه فيثاغورس ) كه بدان اشارتى كرده ايم و دو رساله را درباره
آن نام برده ايم و همچنين شكل دوازده و سيزده مقاله دوم آن و نيز عكس عروس كه خواهر عروس
و شكل سى و
دوم مقاله ششم آن كه مادر عروس است
و همه از خانواده عروس اند كه معرفى نموده ايم .

اصل اقليدس

و ديگر اصل اقليدس كه مصادره معروف اقليدس درباره خطوط غير متوازى است و به اصل اقليدس اشتهار يافته
است .

اقليدس در مقدمه اصول كه در حدود است گويد : هر دو خط مستقيم كه خط مستقيم ديگر بر آنها واقع شده
است و دو زاويه داخله ( يعنى مجموع آن دو ) در يكى از دو جهت تقاطع خط با آن دو
از دو قائمه كم تر باشند
آن دو خط اگر در همان جهت امتداد يابند با هم تلاقى خواهند كرد .

مثل دو خط ا ب ج د در جهت ب
د .

خواجه
طوسى در تحرير اصول اقليدس
پس از نقل اصل مذكور گويد : اين قضيه نه از علوم متعارفه است

و نه از
علومى كه در غير علم هندسه معلوم گردد
پس سزاوار آن
اين بود كه در مسائل كتاب ترتيب داده شود .

غرض
خواجه اين است كه اين قضيه ضرورى و بديهى نيست كه در