لطفا منتظر باشید ...
مقدار اعنى كه متصل را به عدد براى صرف توضيح و تقريب است و گر نه چنان كه گفته ايم
ممكن است خطوطى را نسب صميه ( اصم ) باشد كه نه سطح آن ها اعنى مربع آنها منطق باشد و نه خود آن ها كه
اضلاع مربعات خودند .
( 1 )
مجسمات خمسه
شيخ رئيس در فصل دوم فن سوم طبيعيات شفا ( ص 190 چاپ سنگى ) و همچنين در فصل پنجم آن ( ص 199 )و نيز محقق
خواجه نصير طوسى در فصل هشتم نمط اول شرح حكمت اشارات شيخ ( ص 12 چاپ سنگى ) بحث از مجسمات پنجگانه را
عنوان كرده اندكه برخى از دانشمندان پيشين آن ها را ذرات اتمىATOMIQUE ) ATOME
) عناصر پنجگانه زمين
آب
هوا
آتش و اجرام آسمانى دانسته اند كه از آن ذرات به جوهر فرد و جزء لايتجزى نيز تعبير مى كنند حافظ
مى گويد :
بعد از اينم نبود شايبه در جوهر فرد
كه دهان تو بر آن نكته خوش استدلالى است
ذرات ارضى هر يك مكعب اند كه اضلاع آن مربعات است
و هر يك از ذرات آبى از بيست مثلث است
و هوايى از
هشت مثلث
و آتشى از چهار مثلث
و آسمانى از دوازده مخمس است
يعنى هر ذره آن مجسمى است كه دوازده سطح
مخمس مساوى متساوى الاضلاع آن را احاطه كرده است
و به عبارت ديگر آن را دوازده قاعده آنچنانى است
و
به همين بيان در ذرات اشكال ديگر .لذا از اجتماع و تراكم و تلاقى آنها خلاء لازم نمى آيد چه اگر كره
باشند دو كره بر بيش تر از يك نقطه با هم تماس پيدا نمى كنند
بنابراين خلاء لازم آيد و شيخ در فصل
سيزدهم مقاله اولى طبيعيات شفا 1 كلمه منطق در كتاب ( كشف الحجاب فى علم الحساب ) تأليف فاضل پطرس
بستانى بضم ميم و فتح طاء مخففه ضبط شد ( ص 64 طبع بيروت ) .
