كلياتى درباره قرآن - قرآن در قرآن نسخه متنی

كلياتى درباره قرآن

خـداونـد بـراى تـوصيف قرآن ، نام ها و اوصاف متعددى را ذكر كرده كه هريك از آن ها ناظر به جـنـبـه خـاصـى از قرآن است . در اين درس ، با بعضى از نام ها و اوصاف قرآن آشنا مى شويم .^1

نام هاى قرآن

قرآن : اين نام مشهور كتاب آسمانى ما است و 66 بار در آن به كار رفته .^2 به عنوان نمونه ، به آيه ذيل توجه نماييد:

(لَوْ اءَنزَلْنَا هذَا الْقُرْاَّنَ عَلى جَبَلٍ لَرَاءَيْتَهُ خَاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ)^3 اگـر ايـن قـرآن را بـر كوهى نازل مى كرديم ، مى ديدى كه در برابر آن خاشع مى شود و از خوف خدا مى شكافد!

(قرآن ) از ريشه (قَراء)، هم به معناى قرائت و خواندن است و هم به معناى جمع كردن . اگر از مفهوم قرائت گرفته شده باشد، در اين صورت ، كلمه (قرآن ) اسم خواهد بود براى آنچه خوانده مى شود و اگر از مفهوم جمع كردن باشد، نام مجموعه اى خواهد بود كه حروف ، كلمات ، آيـات و سوره ها در آن گِرد آمده يا احكام ، حقايق ، معارف و تعاليم عالى دينى كه در كتاب هاى پيشين پراكنده بود، در آن جمع شده است .^4 كـتـاب : اين واژه به معناى مكتوب (يعنى : نوشته شده ) مى باشد.^5 پس از واژه (قرآن )، ايـن اسـم بـيـش از ديـگـر اسـم هـا دربـاره قـرآن به كار رفته است . به عنوان نمونه ، مى خوانيم :

(الْحـَمـْدُ لِلَّهِ الَّذِي اءَنـزَلَ عـَلَى عـَبـْدِهِ الْكـِتـَابَ وَ لَمـْ يَجْعَل لَّهُ عِوَجًا)^6 سـتـايـش مـخـصـوص خـدايـى اسـت كـه ايـن كـتـاب (آسـمـانـى ) را بـر بـنـده (بـرگـزيـده )اش نازل كرد و هيچ گونه كژى در آن قرار نداد.

كـلمـه (كتاب ) نيز براى قرآن عَلَم شده و اگر در كنار واژه (سنّت ) به كار رود، فقط به مـعـنـاى قـرآن مـى بـاشـد. البـتـه ايـن كـلمه معمولاً با لفظ جلاله (اللّه ) همراه مى شود و مى گويند: (كتابُ اللّه ).

فـرقـان : (فـرقـان ) در اصـل ، بـه مـعـنـاى چـيـزى اسـت كـه حـق را از باطل جدا مى كند و وسيله شناسايى اين دو مى باشد.^7 قرآن مجيد در آيه اى مى فرمايد:

(تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيراً)^8 زوال نـاپـذيـر و پـربـركـت اسـت كـسـى كـه قـرآن را بـر بـنـده اش نازل كرد تا بيم دهنده جهانيان باشد.

تـوصـيـف قـرآن بـه ايـن نـام بـه ايـن دليـل اسـت كـه قـرآن وسـيـله شـنـاخـت حـق از باطل در مسير زندگى فرد و اجتماع و معيار محكمى در زمينه افكار، عقايد، قوانين ، احكام ، آداب و اخلاق است . البته بايد توجه داشت كه (فرقان ) اسم خاص قرآن نيست و به كتاب آسمانى حضرت موسى (ع )نيز اطلاق شده است :

(وَلَقَدْ اَّتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ)^9 و ما به موسى و هارون (فرقان ) داديم .

ذكر: در بعضى از آيات ، قرآن شريف (ذكر) (ياد آورنده ) ناميده شده است :

(اِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ...)^10 ما ذكر (قرآن ) را نازل كرديم .

اطـلاق ايـن نـام بـر قـرآن بـدان دليـل اسـت كـه قـرآن حقايقى را كه بشر با فطرت الهى خود دريافته و