جهانى و همگانى بودن - قرآن در قرآن نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

قرآن در قرآن - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

تفاوت مـى يـابـد و آنـچـه را كـه در شـرايـط سـابـق مـى گـفته اند از ياد مى برند. اما قرآن ، كه در طول 23 سال در مواقع و مكان هاى گوناگون بر زبان پيامبر اسلام (ص )جارى گشت ، با آن كـه بـطـور جـدّى ، بـيـانـگـر هـر مـطـلبـى دربـاره هـدايت و سعادت بشر است ، هرگز در بيان مسائل گوناگون دچار دوگانگى و قضاوت هاى متفاوت نشده است .

وجود نداشتن اختلاف در چنين كتابى دليلى روشن بر الهى بودن آن است . خداوند مى فرمايد:

(اءَفـَلاَ يـَتـَدَبَّرُونَ الْقـُرْاَّنَ وَلَوْ كـَانَ مـِنْ عـِنـدِ غـَيـْرِ اللّهِ لَوَجـَدُوا فـِيـهِ اخـْتـِلاَفـاً كَثِيراً)^94 آيا در قرآن تدبّر نمى كنند؟ و اگر از پيش غير خدا بود در آن اختلاف بسيار مى يافتند.

در قـوانـيـن و احـكـام قـرآن ، نـاسـازگـارى وجود ندارد. اين كتاب نظامى هماهنگ ، واقع بينانه ، قـابـل اجـرا و جـامـع ارائه كـرده كـه در آن ، هـم بـر عـقـل و استدلال و علم تكيه شده است و هم بر عواطف و روحيات و اخلاق . آرى ، اين است كتابى كه همگان را به آيينى استوار و متعادل فرا مى خواند:

(يَهْدى اِلَى الْحَقِّ وَ اِلى طَريقٍ مُسْتَقيمٍ)^95

جهانى و همگانى بودن

هـر كـتـابـى بـه طـور مـعـمـول ، مـخـاطـبـان خـاصـى دارد كـه فـقـط بـراى آن هـا قـابـل اسـتـفـاده است . اما قرآن براى هر انسانى كه جوياى رشد و سعادت و پوياى راه عزّت و كـمـال بـاشـد، هـدايـتـگر است . در اين مسير، همه قشرهاى مردم از هر سرزمينى كه باشند، در هر عـصـرى پـس از نزول قرآن ، زن و مرد، عرب و عجم ، ثروتمند و فقير، با رنگ ها و زبان ها و سطح معلومات گوناگون ، از هدايت قرآن بهره مند مى شوند.

قـرآن كـريـم بـر خـلاف مكتب هايى كه گروه معيّنى را مورد خطاب خويش قرار مى دهند، پياپى هـمه انسان ها را با تعبيرهايى همچون (يا اَيُّهَا النّاسُ)، (يا بَنى آدَمَ) و (يا اَيُّهَا الاِْنْسانُ) مخاطب مى سازد و آن ها را به سبب انحراف از مسير صحيح زندگى سرزنش ‍ كرده ، با يادآورى پاداش ها و كيفرهاى دنيا و آخرت ، نسبت به اعمال صالح ، تشويق و از كردارهاى ناشايست نهى مى كند. قرآن كريم درباره فراگير بودن دعوت اسلام از زبان پيامبر(ص )مى فرمايد:

(وَ اُوحِىَ اِلَىَّ هذَا الْقُرْانُ لاُِنْذِرَكُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ)^96 و اين قرآن بر من وحى شده است تا شما و هركس را كه (اين حقايق ) بدو برسد، انذار كنم .

و نيز مى فرمايد:

(اِنْ هُوَ اِلاّ ذِكْرٌ لِلْعالَمينَ)^97 قرآن جز ذكر و يادآورى براى جهانيان نيست .

همه پيامبران الهى (ع )، نيز چنين بوده اند كه هرگز انديشه نجات قشر خاصى را نداشته اند، بـلكـه بـراى هـدايت همه انسان ها، از هر گروه كه بوده اند، مى كوشيده اند، گرچه بعضى از آنـان امكان دعوت همه انسان ها را نداشته اند. و كوشش خود را در راه هدايت مردم يك ناحيه صرف كرده اند.

گفتنى است كه اگر آياتى از قرآن مجيد سخن از ماءموريتى محدود براى پيامبر اكرم (ص )دارد و آن حـضـرت را مـاءمـور انـذار اطـرافـيـان خـويـش كـرده و فـرمـوده : (وَ اَنـْذِرْ عـَشـيـرَتـَكـَ الاَْقـْرَبـينَ)^98 و يا اين كه فرموده : (وَ هذَا كِتَابٌ اءَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يـَدَيـْهِ وَ لِتـُنـذِرَ أُمَّ الْقـُرَى وَ مَنْ حَوْلَهَا)^99، منظور محدود كردن رسالت جهانى پيامبر اكرم (ص )نيست ؛ زيرا از سويى ، آيات متعدد به صراحت ، سخن از جهانى بودن پيام او دارد و از سـوى ديـگـر، ايـن آيـات تـعـيـيـن كـنـنـده وظـيـفـه پـيـامـبـر(ص )در زمـان خـاص نـزول آيات است . مسلّماً كار دعوت و اصلاح جامعه كارى تدريجى است و رهبران الهى و اجتماعى ابـتـدا از نـاحيه اى حركت اصلاحى خود را شروع مى كنند و سپس آن را به گوش ديگر مردم مى رسـانـنـد و مـسلّماً در هر زمان ، با توجه به امكانات خويش وظيفه اى برعهده دارند و محدوده اين وظـيـفـه با پيشرفت كارشان ، روز به روز گسترده تر مى شود. پيامبر اكرم (ص )نيز از اين قـاعـده مـسـتـثـنـا نـبـوده و ابـتـدا مـاءمـور هـدايـت و انـذار خـويـشـان خـود و پـس ‍ از آن ، اهـل وطـن خـويـش و سـپس همه مردم جهان

/ 49