پـيـامبران (ع )مدعى بودند كه از جانب خداوند براى راهنمايى و هدايت بشر فرستاده شده اند و مردم بايد ضمن تصديق اين ادعا ـ يعنى ايمان به نبوّت ايشان ـ به تعاليم و احكامى كه آورده اند، گردن بنهند و از آنان پيروى كنند. طبيعى است كه مردم شاهد و سندى بر اين ادعا از انبيا(ع )بـطـلبـنـد كه نشان دهنده درستى گفته آنان باشد. اين (شاهد) در زبان قرآن ، (آيه ) به مـعـنـاى نـشـانـه و (بـيـّنـه ) بـه معناى دليل آشكار و در بيان دانشمندان ، (معجزه ) ناميده مى شود؛^87 مانند زنده ساختن مردگان و شفاى بيماران به دست حضرت عيسى (ع )و عصا و يد بيضاى حضرت موسى (ع ).(آيـه ) يـا معجزه جاودان پيامبر اسلام (ص )(قرآن مجيد) است و اين متفاوت با معجزات ديگرى است كه جنبه علمى و معنوى نداشتند و همگى مادى و عينى بودند و توسط پيامبران (ع )، به اذن خدا انجام مى گرفت .^88
وجوه اعجاز قرآن كريم
درباره ابعاد اعجاز قرآن مجيد، دانشمندان نكاتى مطرح كرده اند كه در اين جا، به بعضى از آن ها اشاره مى كنيم :الف ـ فـصـاحـت و بـلاغـت : قـرآن كـريـم در شـرايـطـى بـر پـيـامـبـر اكـرم (ص )نـازل شـد كـه مـردم عـربـسـتان سخت شيفته ادبيات بودند، به ويژه (شعر) نزد آنان ارج و منزلت والايى يافته بود و در اين زمينه ، زيباترين آثار هنرى را مطابق با فرهنگ خود پديد مـى آوردنـد و مـمـتـازترين شعرهاى خود را به ديوار كعبه مى آويختند كه (معلّقات ) ناميده مى شـد. در چـنـيـن اوضـاعـى ، قـرآن كـريـم بـر پـيـامـبـر(ص )نازل شد، با اين ادعا كه هيچ يك از سخنوران و قهرمانان ميدان فصاحت و بلاغت نخواهد توانست به رقابت با آن بپردازد و اين (نشانه ) و (آيه )اى است بر آن كه قرآن ، كلام خداست .اَعـراب لجـوج و مـتـعـصـّب آن زمـان ، كـه بـر افـتـخارات خود سرسختانه پاى مى فشردند، در بـرابـر عـظـمـت و جـذابـيت اين (معجزه ) بزرگ ، خلع سلاح شدند. سخن شناسان نكته سنج و شاعران كهنه كار كه ديدند با شعر و نثر ادبى نمى توان به جنگ (معجزه ) رفت ، از مقابله بـا قـرآن بازايستادند و از آن پس ، مشركان و كفرپيشگان مكّه هر چند با تمام توان و با شيوه هـاى نـاجـوانمردانه تبليغاتى ، حصر اقتصادى ، درگيرى نظامى و هرگونه آزار و شكنجه اى بـا قـرآن و حاميانش مبارزه مى كردند، اما در آشكار و نهان به شنيدن قرآن روى مى آوردند، بر حـلاوت و طـراوت آن اعـتـراف مـى كـردنـد^89 و بـر آسـتـانـه بـلنـد آن سـر تـسليم مى ساييدند.قـرآن كـريـم در طـول بـيـش از چهارده قرن ، مخالفان و دشمنان را به مبارزه فراخوانده است و ايـشـان را هـرگز زهره آن نبوده كه در ميدان مبارزه با قرآن ، گامى به پيش نهند و اين يكى از وجوه اساسى اعجاز قرآن كريم است .^90 ب ـ اِخـبـار از غـيـب (آيـنده ): حقايقى كه شناخت آن ها با ابزارهاى عادى ـ كه دراختيار همگان است ـ ميسّر نيست (غيب ) ناميده مى شود. به عنوان مثال ، خبر از رويدادهاى آينده كه راه متعارفى براى دانـسـتـن آن هـا در دسـت نـيـسـت ، از مصاديق (اخبار از غيب ) به شمار مى رود. يكى از وجوه اعجاز قرآن اين است كه از برخى حوادث مربوط به آينده خبر داده است . در اين جا، به مواردى از آن ها اشاره مى كنيم :1 ـ مرگ ابولهب و زنش در حالت كفر: سوره تبّت ؛ 2 ـ پيروزى روميان در كم تر از ده سال پس از شكستى كه از ايران خورده بودند: سوره روم ، آيات 2 ـ 5؛ 3 ـ فتح مكّه ؛ سوره فتح ، آيه 27؛ 4 ـ عجز و ناتوانى ابدى كفّار از مقابله با قرآن با لفظ (لَنْ تَفْعَلُوا): سوره بقره ، آيه 24؛ 5 ـ محفوظ ماندن قرآن از هرگونه دستبردى در طول تاريخ : سوره حجر، آيه 9.ج ـ طـرح مـطـالب عـلمـى : انـسـان بـه كـمك حواس خود، از عالم طبيعت آگاه مى شود. اما همواره دو محدوديت بزرگ در اين راه وجود دارد:1 ـ نـارسـايـى حـواس و ابـزارهـاى آن از پـى بـردن بـه هـمـه مـوجـودات ، چـه بـه دليل كوچكى مثل اتم و چه به دليل دورى مثل كهكشان ها؛ 2 ـ ناتوانى از كشف تمامى روابط و قوانين حاكم بر جهان آفرينش .