شخصیت و دیدگاه های فقهی امام خمینی (ره) نسخه متنی

اگـر شـطـرنـج ، آلات [ابـزار] قمار بودن خود را به طور كلى از دست داده باشد و چون امـروز تـنـهـا
بـه عـنوان يك ورزش فكرى از آن استفاده گردد، بازى با آن چه صورتى دارد؟
فرمود:

بـر فـرض مـذكـور اگـر بـرد و بـاخـتـى در بـيـن نـبـاشـد، اشكال ندارد.(148)
يـكـى از اعـضـاى دفـتـر اسـتـفـتـاى حـضـرت امـام (ره) ضـمـن بـرداشـت اطـلاق از دليل شطرنج ،
حلّيت شطرنج بازى را در فرض ورزش فكرى بودن ، مورد خدشه قرار داده ، در قسمتى از نامه خود خطاب به
امام (ره) نوشت :

... بـازى شـطـرنـج حـرام اسـت چـه آلت قمار را از دست بدهد يا نه ، و دعواى انصراف ، مـنـشـاء
صـحـيـحـى مـى خـواهـد كـه بـه نـظـر نـمـى رسـد و آنـچـه مـمـكـن اسـت گفته شود مـثـل غـلبـه يـا
آليـت در آن زمـان مـنـشـاء صحيحى نيست . ادله ميسر و لهو و تطبيق بر آلات منافاتى با اطلاق (كه بر
حرمت بازى با شطرنج دلالت مى كند) ندارد.(149)
پـس از آن امـام راحـل (ره) در بـيـانـى بسيار ارزشمند و راهگشا، ضمن اظهار تاءسف از اين گونه
برداشتها در پاسخ مى نويسد:

... و بـالجـمله آن گونه كه جناب عالى از اخبار و روايات برداشت داريد تمدّن جديد به كـلى بـايـد از
بـيـن بـرود و مـردم كوخ ‌نشين بوده و يا براى هميشه در صحراها زندگى نـمـايـنـد. امـا راجـع بـه ...

بـازى با شطرنج در صورتى كه از آلت قمار بودن بكلى خـارج شده باشد، بايد عرض كنم كه شما مراجعه كنيد
به كتاب جامع المدارك مرحوم آية الله آقـاى حـاج سيداحمد خوانسارى كه بازى با شطرنج را بدون رهن
جايز مى داند و در تـمـام ادلّه خـدشه مى كند. در صورتى كه مقام احتياط و تقواى ايشان و نيز علميّت و
دقّت نظرشان معلوم است .(150)
صـدور فـتوا به همراه ايستادگى بر موضع فقهى خويش ، بيانگر جراءت و شجاعت امام (ره) در مقام فتوا ـ هر
چند برخلاف مشهور ـ مى باشد.

صـدور حـكـم اعـدام سـلمـان رشـدى : جـلوه ديـگـر شـجـاعـت حضرت امام (ره) در صدور حكم قـتـل سـلمـان
رشـدى ظـاهر مى شود. در پى انتشار كتابى در اروپا و آمريكا كه در آن به سـاحـت مـقـدس پـيامبر اكرم (ص)
إ سائه ادب شده است ، امام خمينى (ره) پيامى خطاب به مـسـلمـانـان جـهـان فـرسـتاد كه مؤ لّف كتاب
(آيات شيطانى) و همچنين ناشران مطّلع از محتواى آن محكوم به اعدام مى باشند.

پيام امام راحل (ره) به قرار زير است :

بسمه تعالى

انا لله و انا اليه راجعون

بـه اطـلاع مـسـلمانان غيور سراسر جهان مى رسانم مؤ لف كتاب آيات شيطانى كه عليه اسـلام و پيامبر و
قرآن ، تنظيم و چاپ و منتشر شده است ، همچنين ناشرين مطّلع از محتواى آن محكوم به اعدام مى باشند. از
مسلمانان غيور مى خواهم تا در هر نقطه كه آنان را يافتند سـريعاً آنها را اعدام نمايند، تا ديگر كسى
جراءت نكند به مقدّسات مسلمين توهين نمايد و هـر كـس در ايـن راه كشته شود شهيد است . ان شاءاللّه .

ضمناً اگر كسى دسترسى به مؤ لّف كـتـاب دارد، ولى خـود قـدرتِ اعـدام آن را نـدارد، او را به مردم
معرفى نمايد، تا به جزاى اعمالش برسد.

والسلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته
روح الله الموسوى الخمينى 25 / 11 / 67(151)
اظهار نظر در مورد راديو و تلويزيون : رسانه هاى گروهى بويژه صدا و سيما در ديد امـام راحـل (ره) از
جـمـله مـراكـز مـهـم آمـوزش و پـرورش عـمـومـى است و مى تواند خدمت هاى گـرانـمـايـه اى بـه
فـرهـنـگ اسلام و ايران داشته باشد. در رژيم سابق اين رسانه ها، مـركـز فـساد، فحشا، سوء اخلاق و...

بود، ولى پس از پيروزى انقلاب شكوهمند ايران ، تـحـوّل اسـاسـى در سـاخـتـار و بـرنـامـه هـاى آن
صـورت گـرفـت و بـه شكل دانشگاهى بزرگ در مسير تربيت صحيح و تهذيب جامعه درآمد.

در شرايط جديد، نيازهاى جديدى در مسير فرهنگ و هنر مطرح شد. بر اين اساس ، برخى از آلات و ابزار