لطفا منتظر باشید ...
احكام وديعه (امانت)
(مسئله 537) اگر انسان مال خود را به كسى بدهد و بگويد نزد تو امانت باشد و اوهم قبول كند يا بدون اينكه حرفى بزنند، صاحب مال بفهماند كه مال را براى نگهدارى به
او مى دهد و او هم به قصد نگهدارى كردن، بگيرد، بايد به احكام وديعه و امانتدارى كه
بعداً گفته مى شود، عمل نمايد.(مسئله 538) اگر امانتدار از بچه يا ديوانه چيزى را به طور امانت قبول كند، بايد
آن را به صاحبش بدهد، و اگر آن چيز مال خودِ بچه يا ديوانه باشد، بايد آن را به
ولىّ او برساند و چنانچه مال از بين برود، بايد عوض آن را بدهد: ولى اگر براى اينكه
مال از بين نرود، آن را از بچه يا ديوانه گرفته و در نگهدارى آن كوتاهى نكرده باشد،
ضامن نيست.(مسئله 539) كسى كه نمى تواند امانت را نگهدارى نمايد، نبايد قبول كند: ولى اگر
امانتگذار در نگهدارى آن عاجزتر باشد و كسى هم نباشد كه بهتر حفظ كند، مانعى ندارد.(مسئله 540) امانتدار اگر در نگهدارى امانت كوتاهى نكند و تعدى (زياده روى) هم
ننمايد و اتّفاقاً آن مال از بين برود، ضامن نيست: ولى اگر به اختيار خودش آن را در
جايى بگذارد كه گمان مى رود ظالمى بفهمد و آن را ببرد، چنانچه از بين برود، بايد
عوض آن را به صاحبش بدهد، مگر آنكه جايى محفوظ تر از آن نداشته باشد و نتواند امانت
را به صاحبش يا به كسى برساند كه بهتر حفظ كند در اين صورت، ضامن نيست.(مسئله 541) اگر امانتدار بميرد يا ديوانه شود، وارث يا ولىّ او بايد هرچه زودتر
به امانتگذار اطّلاع دهد يا امانت را به او برساند.(س 542) اگر ولىّ يا قيّم محجور، مال متعلّق به او را نزد كسى امانت گذارد و پس
از مدتى، آن ولىّ يا قيّم كه اينك مقروض شده اند، از امين تقاضاى مال محجور را
بنمايند تا با آن قرض خود را ادا كنند و يا حتّى مراجعه آنان به قصد خيانت در امانت
باشد و اين امر از نظر امين احراز گردد، آيا امين مى تواند از استرداد مال محجور به
نماينده شرعى او خوددارى كند و يا آن را به حاكم شرع تحويل دهد؟
ج ـ نمى تواند به آنان تحويل دهد، چون قيّم و يا ولىّ با قصد خيانتِ محرز و يا
تصرّف بدون مصلحت، مانند اداى قرضهاى خود، از ولايت و قيمومت مطلقه خارج مى شود، و
بايد مورد امانت را در اختيار مجتهد جامع الشرائط قرار دهد تا تعيين تكليف نمايد.(س 543) شخصى طلايى به ارزش بيست هزار تومان را به زن خود مى بخشد. همسر او بعد
از دو ماه تصرّف، طلا را به عنوان امانت نزد مادرش مى گذارد كه عنداللزوم آن را
دريافت نمايد. بعد از دو ماه ديگر صاحب طلا (زن) مى ميرد و مادرش آن طلا را به
فرزند ذكورش مى دهد و او هم جهت حلّ مشكلات زندگى خود مى فروشد و خرج مى كند. حال
آن فرزند بعد از گذشت پانزده سال مى خواهد قيمت آن طلا را به صاحبانش پرداخت نمايد،
آيا قيمت روز تصرّف را بايد بپردازد يا قيمت روز ادا را؟
ج ـ قيمت فعلى (روز بازگرداندن) را بايد بپردازد. 19/7/75
