وطن و اِعراض از آن - منتخب الأحکام نسخه متنی

وطن و اِعراض از آن

(س 216) آيا طلاّبى كه در قم به قصد مدت غير معيّن مى مانند، اگر هفته اى يك

مرتبه مسافرت كنند، قصد اقامه آنان به هم مى خورد، يا آنكه اين اشخاص چون قصد ماندن

در قم در طىّ مدتى غير معيّن نموده اند، اين شهر وطن آنان محسوب مى شود و نماز آنان

تمام است؟

ج ـ هر جايى كه انسان بنا دارد براى مدتى در آن بماند، در حكم وطن است و همه

آثار وطن بر او بار مى شود. بنابراين، روحانيون حوزه علميه، دانشجويان، كارمندان و

غير آنان، هرگاه بنا باشد مدتى در مكانى براى تحصيل يا مأموريّت بمانند، براى تمام

خواندن نماز و گرفتن روزه، نيازى به قصد اقامه ندارند، زيرا مسافرت، مضرّ به آن

نيست. 22/10/74

(س 217) زنى اهل شهرى و همسر او اهل شهرى ديگر، و محلِ زندگى آنها شهر سومى است.

حكم نماز و روزه اين زن در شهر و وطن همسرش چگونه است؟ آيا رفتن اين زن به شهر ديگر

به تبعيّت از همسر، اعراض از وطن خودش محسوب مى شود يا خير؟

ج ـ چون بر حسب جريان عادى، بناست كه با همسرش و در محلِ زندگى او زندگى كند،

لذا اگر نسبت به محلِ زندگى شوهر قصد توطّن كند، وطن او محسوب مى شود، و اگر قصد

توطّن نكند و بناست بعد از مدتى و يا در آينده اى نامعلوم، به جاى ديگر بروند، چنين

محلّى (كه مدتى بنا دارد در آنجا زندگى كند)، براى آنان در حكم وطن است: امّا محلِ

زندگى قبلى، كه بر حسب طبع براى زندگى به آنجا برنمى گردد، هرچند علاقه و حبّ به

برگشتن داشته باشد، از وطنيّت خارج است و دوست داشتن مراجعت، غير از برنامه ريزى

براى مراجعه است: امّا در وطن اصلى همسرش، نمازش شكسته است. 8/2/76



قصد اقامت

(س 218) آيا قصد رفتن به اطراف، در مسيرى مادون مسافت (كمتر از چهار فرسخ)، مضرّ

به قصد اقامه ده روز است يا خير؟

ج ـ مضر نيست و تحقّق قصد اقامه، به قصد ماندن و محلِ توقّف قرار دادن يك محلِ و

يا يك شهر است. آرى، بنا بر احتياط واجب، ماندن شبها در غير محلِ اقامه، مضرّ به

قصد اقامه است: ولى رفت و آمد به مادون مسافت، به هر نحوى كه باشد، موجب شكسته شدن

نماز نمى شود، بنابراين، كسانى كه بنا دارند در ماه رمضان در جايى بمانند كه براى

تبليغ و يا كار ديگر به اطراف هم بايد بروند، به شرط آنكه بُعدِ آنجا كمتر از مسافت

باشد، نمازشان تمام و روزه شان صحيح است.

كثيرالسفر

(س 219) كثيرالسفر به چه كسى گفته مى شود؟ همچنين اگر كثيرالسفر، ده روز در جايى

يا در وطن خود بماند، نمازش چگونه است؟

ج ـ كثيرالسفر، كسى است كه زياد مسافرت مى كند، به گونه اى كه حدّاقل قبل از ده

روز، يك مسافرت شرعى داشته باشد. چنين كسى اگر ده روز در جايى بماند، در سفر اول،

نماز او شكسته و سفر دوم، تمام است. 15/4/73

(س 220) آيا معيار كثرت در كثيرالسفر، مسافرت در زمينه شغل اوست، يا اينكه شغل

مطرح نيست و فقط كثرت سفر، كافى است؟

ج ـ معيار، همان كثرت سفر است، چه در زمينه شغل باشد، يا غير شغل. پس كثيرالسفر،

اگر به عمره مفرده هم مثلاً برود، نمازش تمام است. 12/11/74

(س 221) به نظر جناب عالى، ملاكِ شكسته شدن نماز مسافر چيست؟ آيا فرقى بين بلاد

كبيره و غيركبيره در باره نماز مسافر هست يا نه؟

ج ـ هر كسى كه مسافرت او زياد باشد، به نحوى كه حدّاقل ده روز در يك جا نمى

ماند، حتّى در سفرى كه مربوط به سفرهاى قبلى و كارهاى آن نباشد، نمازش تمام و روزه

اش صحيح است، و بلاد كبيره (اگر محقّق شود) حكمش با ساير بلاد متفاوت است: ليكن

تهران بزرگ از بلاد كبيره نيست و بين آن و شهرهاى ديگر ايران، تفاوتى از حيث وطن

بودن و غير آن نيست. 4/7/74