1. روييدن موى درشت بالاى عورت:2. بيرون آمدن منى:3. تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد و تمام شدن سيزده سال قمرى در زن:4. ديدن خون حيض در زن.(مسئله 17) روييدن موى درشت در صورت و پشت لب و در سينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها، نشانه بالغ شدن نيست، مگر اينكه انسان به واسطه اينها به بالغ شدن يقين كند.(س 18) نظر مبارك حضرت عالى در خصوص سنّ تكليف چيست؟ ج ـ سنّ بلوغ، با نبود ساير علايم مذكور، تمام شدن پانزده سال قمرى در پسران و سيزده سال قمرى در دختران است. 8/2/76 (س 19) سنّ بلوغ دختران را سيزده سالگى بيان فرموده ايد. آيا رعايت حجاب و انجام فرايض نيز از همين سن بر دخترانى كه از حضرت عالى تقليد مى كنند، واجب است؟ ج ـ آرى، بين فرايض و غير آن فرقى نيست: ولى در مسئله حجاب، خصوصيّت عفّت و حياى اجتماعى و مقرّرات آنها مسئله اى خاص و با اهميت است كه براى دختران غيربالغ هم رعايتش لازم است. 29/5/74