مبطِلات نماز - منتخب الأحکام نسخه متنی

مبطِلات نماز

(مسئله 198) دوازده چيز نماز را باطل مى كند و آنها را «مبطلات» مى گويند:

1. در بين نماز، يكى از شرطهاى آن از بين برود: مثلا نمازگزار در بين نماز بفهمد كه مكانش غصبى است:

2. در بين نماز، عمداً يا سهواً يا از روى ناچارى، چيزى كه وضو يا غسل را باطل مى كند، پيش آيد، مثلا بول از او بيرون آيد: ولى كسى كه نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى كند، اگر در بين نماز، بول يا غائط از او خارج شود، چنانچه به دستورى كه در احكام وضو گفته شد، عمل نمايد، نمازش باطل نمى شود، و نيز اگر در بين نماز، از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتى كه به دستور استحاضه عمل كرده باشد، نمازش صحيح است:

3. مثل بعض كسانى كه شيعه نيستند، دستها را روى هم بگذارد:

4. بعد از خواندن حمد، آمين بگويد: ولى اگر اشتباهاً يا از روى تقيّه بگويد، نمازش باطل نمى شود:

5. نمازگزار عمداً يا از روى فراموشى، پشت به قبله كند، يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد: بلكه اگر عمداً به قدرى برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگرچه به طرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل است:

6. عمداً كلمه اى غير از كلمات نماز بگويد كه از آن كلمه قصد معنا كند، اگرچه معنا هم نداشته باشد و يك حرف هم باشد: بلكه اگر قصد هم نكند، در صورتى كه دو حرف يا بيشتر باشد، بنا بر احتياط واجب، بايد نماز را دوباره بخواند: ولى اگر سهواً بگويد، نمازش باطل نمى شود:

7. خنده با صدا و عمدى است و چنانچه سهواً با صدا بخندد يا لبخند بزند، نمازش باطل نمى شود:

8. براى كار دنيا عمداً با صدا گريه كند: ولى اگر براى كار دنيا بى صدا گريه كند، اشكال ندارد: امّا اگر از ترس خدا يا براى آخرت گريه كند، آهسته باشد يا بلند، اشكال ندارد، بلكه از بهترينِ اعمال است:

9. كارى كه صورت نماز را به هم بزند، مثل دست زدن و به هوا پريدن و مانند اينها، كم باشد يا زياد، عمدى باشد يا از روى فراموشى: ولى كارى كه صورت نماز را به هم نزند، مثل اشاره كردن با دست، اشكال ندارد:

10. خوردن و آشاميدن است، و احتياط واجب آن است كه انسان در حين نماز، هيچ چيز نخورد و نياشامد: چه موالات نماز به هم بخورد يا نخورد، و چه بگويند نماز مى خواند يا نگويند: ليكن اگر در بين نماز، غذايى را كه لاى دندانها مانده، فرو ببرد، نمازش باطل نمى شود:

11. شكّ در ركعتهاى نماز دو ركعتى يا سه ركعتى يا در دو ركعت اول نمازهاى چهار ركعتى است:

12. نمازگزار ركن نماز را عمداً يا سهواً كم يا زياد كند، يا چيزى را كه ركن نيست، عمداً كم يا زياد نمايد.

مواردى كه مى توان نماز واجب را شكست (مسئله 199) شكستن نماز واجب از روى اختيار، حرام است: ولى براى حفظ مال و جلوگيرى از ضرر مالى يا بدنى، مانعى ندارد: امّا شكستن نماز براى مالى كه اهميت ندارد، مكروه است و كسى كه بايد نماز را بشكند، اگر نماز را تمام كند، معصيت كرده، ولى نماز او صحيح است.