نيابت عامه
دوران غيبت كبرى دوره نيابت عامه است. در اين عصر، عالم بزرگى كه واجد همه شرايط لازم فقاهت و رهبرى باشد در رأس جامعه قرار مىگيرد و رهبرى از آن اوست، رجوع مردم به اوست و او صاحب ولايت شرعيه به نيابت از امام زمان (عجل الله تعالى فرجه الشريف) است. بنابراين اصل دينى، مشروع بودن امور و اسلامى بودن روابط سياسى و اجتماعى و لازمالاجرا بودن مقررات و مشروعيت حكومت، همه و همه بستگى به تصويب و تنفيذ نايب امام (عليه السلام) دارد و اگر او حكومتى را تصويب و تنفيذ نكند آن حكومت طاغوتى است، زيرا چنين حكومتى ارتباطى به خدا، دين خدا، امامت و نظارت شرعى و الهى ندارد. اين مقام و نيابت به وسيله خود ائمه طاهرين (عليهم السلام)، به ويژه حجة بن الحسن المهدى (عليه السلام) به عالم واجد شرايط تفويض شده است: «اما در رويدادهاى تازه كه براى شما واقع مىشود به روايت كنندگان احاديث ما مراجعه كنيد، زيرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».(2) يا «از ميان فقها كسى كه نگهدار نفس خويش، حافظ دين، مخالف هوى و مطيع اوامر مولاست، بر عوام است كه از او تقليد كنند.» بنابراين، مخالفت و ردّ حكم و دستور چنين پيشواى دينى، ردّ بر(1). على حائرى يزدى، الزام الناصب، ص 69، به نقل از: منتظر تا صبح فردا، ص 40 ـ 41.(2). ابوجعفر صدوق، اكمال الدين و اتمام النعمه، ص 484.