تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی (ع) نسخه متنی

از طرف ديگر، اميرالمؤ منين (ع ) در ايّام خلافت و زمامدارى خود به پاكسازى و تصفيه جبهه داخلى از لوث
وجود عناصر فاسدى پرداخت كه هنوز با مفاهيم جاهلى مى زيستند و مى خواستند بر امت مسلمان زورگويى
نموده و مقدرات مسلمين را به بازى بگيرند و در راه رسيدن به اهداف شوم غير انسانى خود، از آن استفاده
كنند.

ب ) مساءله مهم ديگرى كه بايد در اين جا بدان اشاره كنيم ، اين است كه در جهاد ابتدايى اجازه امام عادل
شرط است و تا امام عادل اجازه ندهد، نمى توان به جهاد ابتدايى اقدام كرد. ما عقيده داريم كه پيشوايان
حق ، اين فتوحات و شركت در آن به مصلحت اسلام و مسلمانان نمى ديدند.

روايت شده كه حضرت صادق (ع ) به عبدالملك بن عمرو فرمود:

يا عبدالملك ، مالى لا اراك تخرج الى هذه
المواضع التى يخرج اليها اهل بلادك ؟

- قلت : واءين ؟

- حدة ، و عبادان ، والمصيصة ، و قزوين !

- انتظارا لامركم و الاقتداء بكم .

- اى واللّه ، لو كان خيرا ما سبقونااليه . 2

- چه شده كه مى بينيم با همشهرى هايت به سوى مناطقى كه مى روند خارج نمى شوى ؟

- كجا

- حده ، آبادان ، مصيصه و قزوين !

- منتظر فرمان شما هستم و به شما اقتدا نموده ام .

- به خدا سوگند؛ اگر خيرى در آن بود، هرگز از ما پيشى نمى گرفتند.

رواياتى داريم دال بر اين كه ائمه (ع ) نه تنها شيعيان خود را براى شركت در اين جنگ ها ترغيب نمى
كردند، بلكه بر عكس ، آنان را از چنين اقدامى باز مى داشتند و حتى اجازه مرزدارى به آنها نمى دادند و
كمك مالى آنان را در اين مورد، و لو اين كه نذر كرده باشند، قبول نمى كردند.

آرى ، درست است كه اگر دشمن به بلاد مسلمين هجوم آورد، بر همگان است كه براى دفاع از اساس اسلام به
دفع تجاوز اقدام نمايند، اما نه به خاطر دفاع از حكام و سلاطين .

حضرت على (ع ) در روايتى مى فرمايد:

لا يخرج المسلم فى الجهاد مع من لا يؤ من على الحكم و لا ينفذ فى الفى امر اللّه عزّوجلّ

مسلمانان
حق ندارد با كسى كه به حكم اسلام ايمان ندارد و در مورد غنائم ، امر خدا را اجرا نمى كند، براى جهاد
خارج شود.

ماجراى زير مؤ يد اين مطلب است :

(روزى عثمان ، بزرگان صحابه ، مثل : على (ع ) طلحه ، زبير، سعيدبن زيد و سعد بن ابى و قاص را در مسجد
رسول اكرم (ص ) جمع كرد و در مورد فتح افريقا با آنان مشورت كرد. اكثريت راءى دادند كه مصلحت ايجاب مى
كند كه افريقا به دست غرض ورزان و هواپرستان و منحرفان نيفتد.)

ائمه (ع ) بدون شك ميل داشتند كه دامنه نفوذ اسلام گسترش يابد و اسلام در سراسر گيتى منتشر شود، اما آن
طور كه نصوص تاريخى بيان مى كند، راه و روشى را كه خلفا براى انجام آن در پيش گرفته بودند، اشتباه و
خطرناك مى دانستند.

به هر حال مطالبى كه گذشت ، براى القاى شك و ترديد در صحت آنچه كه به امام حسن و امام حسين (ع ) نسبت
داده مى شود - كه در فتح گرگان و يا فتح افريقا شركت داشته اند - كافى است . با وجود اين ، بسيارى از كتب
تاريخى كه اسامى شخصيت هاى شركت كننده در فتح افريقا را ذكر كرده اند، نامى از اين دو نبرده اند. در
صورتى كه حسنين (ع ) از شخصيت هايى بودند كه ذكرشان در مناسبت هايى اين چنين ، براى سياست حاكم اهميت
به سزايى داشت .

اين مطلب به ما مى فهماند كه زير كاسه ، نيم كاسه اى بوده و اطمينان به آنچه گفته مى شود، بدون تحقيق و
كاوش ، كار خوبى نيست و بلكه ظلم به تاريخ و حقيقت است .