هدایت و ابعاد آن نسخه متنی

داسـتـان سـرايـى و انـتـشـار افـكـار و سـخـنـان بـاطـل و بـيـهـوده ، آنـهـا را از شـنـيدن آيات كتاب الهى و سخن حق باز مى داشتند و بدين وسيله سـخـنـان يـاوه را در جـامعه رواج مى دادند.(202) گاهى نيز مجرمان براى جلوگيرى از دعـوت تـوحـيـدى انـبـيـا، بـه سـاخـتـن بـت هـا و دعـوت مـردم بـه پـرسـتـش آنـهـا اقـدام مـى كردند.(203)

مـجـرمـان گـاهـى در لبـاس دوسـت ظـاهـر شـده و به فريب ديگران مى پردازند. قرآن مجيد به دوستى گمراهگرانه اين مجرمان اشاره نموده كه چگونه در قيامت سبب پشيمانى فريب خوردگان مى شوند در حالى كه پشيمانى سودى ندارد:

(وَيـَوْمَ يـَعـَضُّ الظَّالِمُ عـَلَى يـَدَيـْهِ يـَقُولُ يَالَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاًَ يَا وَيْلَتَى لَيـْتـَنـِي لَمْ اءَتَّخـِذْ فـُلاَنـاً خـَلِيـلاًَ لَقـَدْ اءَضـَلَّنـِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلاِْنسَانِ خَذُولاً)(204)

و (بـه خـاطـر آور) روزى را كـه ستمكار دست خود را (از شدت حسرت ) به دندان مى گزد و مى گـويـد: اى كـاش بـا رسـول (خـدا) راهـى برگزيده بودم ! اى واى بر من ، كاش فلان (شخص گمراه ) را دوست خود انتخاب نكرده بودم ! او مرا از يادآورى (حق ) گمراه ساخت بعد از آنكه (ياد حق ) به سراغ من آمده بود! و شيطان هميشه خوار كننده انسان بوده است .

در ايـن آيـه بـه حسرت بسيار شديد اينگونه افراد اشاره شده زيرا مى فرمايد: اينان دو دست خود را به دندان مى گزند نه اينكه تنها يك انگشت يا يك دست را.

احاديث فراوانى كه مؤ منان را در دوست يابى راهنمايى كرده صفات دوستان خوب و دوستان بد را بـراى آنـان مـى گـويند، همه اشاره به همين جنبه دارد كه كدام دوستى ها هدايتگر است و كدام گمراه كننده .(205)

4 ـ مـنـافـقـان : وجـود مـنـافقان در هر جامعه بلاى بزرگى است زيرا با جا زدن خود در صفوف دوسـتـان ، راه تـشـخـيـص دوسـت از دشـمـن را مشكل مى كنند و سبب مى شوند كه بسيارى از افراد نـدانـسـتـه بـه دام ضـلالت آنـهـا گرفتار آيند. قرآن مجيد به اين نكته اشاره دارد كه منافقان بـراى نـفـوذ در بـيـن مـؤ مـنـان و فـريـب آنـان ، از هـر راهـى اسـتفاده مى كنند. آنان حتى به نزد پـيـامـبـر(ص ) آمـده و با تاءكيد فراوان اعلام مى دارند كه ما بر پيامبرى تو شهادت مى دهيم . خـداونـد متعال ضمن تصديق رسالت پيامبر اكرم (ص ) بيان مى دارد كه منافقان دروغگو هستند؛ زيـرا آنـان هـرگـز در دل و بـواقـع بـه آن حـضـرت نـگـرويـده انـد. سـپـس در تعليل عمل آنان كه براى گمراه ساختنى مردم چنين مى كنند مى فرمايد:

(اتَّخَذُوا اءَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ)(206)

آنـهـا سوگندهايشان را سپر ساختند تا مردم را از راه خدا باز دارند و كارهاى بسيار بدى انجام مى دهند.

اميرمؤ منان على (ع )به جنبه گمراهگرى منافقان اشاره نموده و همگان را از دوستى با اين گروه كه سبب هلاكت ابدى مى گردد نهى كرده است .

(اُوصيكُمْ عِبادَاللّهِ بِتَقْوَى اللّهِ وَ اُحَذِّرُكُمْ اَهْلَ النِّفاقِ، فَاِنَّهُمُ الضّالُّونَ الْمُضِلّوُنَ وَالزّالُّونَ الْمُزِلُّونَ، يَتَلَوَّنُونَ اَلْواناً وَ يَفْتَنُّونَ اف ْتِناناً)(207)

بندگان خدا، شما را به تقوا و ترس از خدا سفارش مى كنم و از (مكر و فريب ) مردم دورو بر حـذر مـى دارم زيـرا آنـها گمراه و گمراه كننده مى باشند و (از دين خدا) لغزيده و لغزاننده اند. خود را به رنگ هاى مختلف و حالات گوناگون در مى آورند.

آنـچـه تـاكـنـون در مـورد گـمـراه كـنندگان بيان شد، به عنوان نمونه و مصداق بود و گرنه گـمـراه كـنـنـدگـان از صـراط مـسـتـقـيـم مـنـحـصـر بـه آنـهـا نـيـسـت و شامل هر انسانى كه ديگرى را زا