لطفا منتظر باشید ...
جبله بن عطيه ذهلى "ابو عرفاء"
جبله فرزند عطيه ذهلى رقاشى كنيه اش ابو عرفه يا ابو عرفاء از اصحاب اميرالمؤمنين على عليه السلام است [ رجال طوسى، ص 37، ش 12. ] كه در جنگ صفين حضرت را يارى نمود و سرانجام پس از نبرد بسيار دلاورانه اى به فيض شهادت رسيد.نصر بن مزاحم در دلاورى ها و شهادت جبلة بن عطية از عمرو بن زبير چنين نقل مى كند كه گفت: خودم از حضين بن منذر رقاشى شنيدم كه مى گفت: اميرالمؤمنين عليه السلام در آن روز "يكى از روزهاى سخت جنگ صفين پس از قتل ذوالكلاع از دلاوران سپاه معاويه" پرچم قبيله ربيعه را به من سپرد و فرمود: باسم اللَّه سِرْ يا حضين، و اعلم أنّه لا تَخفِق على رأسك رايةٌ مثلها أبداً، هذا رايةُ رسول اللَّه صلى الله عليه و آله؛ اى حضين در پناه نام خدا حركت كن و بدان كه هرگز پرچمى مانند اين پرچم بر فراز سرت به اهتزاز نيامده است؛ زيرا كه اين پرچم رسول خدا صلى الله عليه و آله است. حضين مى گويد: ابو عرفاء جبلة بن عطيه ذهلى پيش من آمد و گفت: آيا موافقى پرچم خود را به من بدهى كه بر دوش گيرم و ثوابش براى من و شهرت و افتخار پرچم دارى براى تو باشد؟ گفتم: اى عمو جان، مرا به شهرت بدون اجر و ثواب نيازى نيست. جبله گفت: در عين حال از اين كار هم بى نياز نيستى، اينك لطف كن و پرچمت را ساعتى به من عاريه بده كه به زودى به تو بازمى گردد. در اين جا حضين مى گويد: من دانستم كه جبله براى شهادت در ركاب اميرالمؤمنين عليه السلام آماده شده است، و مى خواهد در راه خدا كشته شود. لذا به او گفتم: بسيار خوب اين پرچم را بگير، و هرگونه كه مى خواهى، عمل كن، جبله پرچم را به دست گرفت و به ياران خود چنين گفت: اى اهل اين پرچم! بدانيد كه كارهاى بهشت همگى ناگوار "و سنگين" و كارهاى جهنم همگى سبك "و پليد" است. كسى به بهشت راه نخواهد يافت مگر افراد صابر و شكيبا كه خود را در انجام فرايض و اوامر خداوند پايدار و كوشا هستند و هيچ يك از اوامر و فرايض خدا بر بندگان سخت تر از جهاد در راه او نيست و پاداش جهاد در راه خدا هم از همه عبادت ها برتر است. از اين رو، هنگامى كه ديديد من حمله كردم، شما نيز حمله كنيد، عجب از شما، آيا مگر شما مشتاق بهشت نيستيد؟ مگر دوست نداريد كه خداوند شما را بيامرزد؟
پس از اين سخنان، ابو عرفا در حالى كه پرچم مرا در دست داشت به سپاه معاويه حمله كرد و يارانش نيز به دشمن حمله بردند و جنگ سختى به راه انداختند.
گروه ربيعه به همراه جبله به نبرد خويش ادامه دادند تا آن كه خوف و خشيتى در اردوگاه معاويه به وجود آوردند به طورى كه معاويه با عمرو عاص براى چاره جويى به گفت و گو پرداختند، اما سرانجام جبله در اين نبرد شربت شهادت نوشيد و به آرزوى خود رسيد و روح مطهرش به ملكوت اعلى پيوست. [ ر. ك: وقعة صفّين، ص 304 و 305؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 5، ص 239. ]
جبله بن عمرو ساعدى انصارى
ابن اثير و ديگران نوشته اند: جبلة بن عمرو انصارى برادر ابى مسعود عقبة بن عمرو انصارى، از اهالى مدينه و از فقيهان اصحاب رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله و از ياران امير مؤمنان عليه السلام است. او مردى شجاع و دلاور بود كه در جنگ صفّين در ركاب حضرت على عليه السلام حضور داشت و در سال 50 هجرى با معاوية بن حديج در جنگ آفريقا شركت نمود و ساكن مصر گرديد. [ ر. ك: اسد الغابه، ج 1، ص 269؛ الاصابه، ج 1، ص 457؛ قاموس الرجال، ج 2، ص 567. ]جبله از نخستين كسانى بود كه: به تخلفات عثمان بن عفان "خليفه سوم" اعتراض كرد و با سخنانى تند و خشن، رفتار او را زير سؤال برد.
محمد تقى تسترى از ثقفى نقل مى كند: روزى جبله به مسجد آمد و عثمان بالاى منبر صحبت مى كرد او را از منبر به صورت اعتراض پايين آورد. زيد بن ثابت و پسر عمويش ابو اسيد ساعدى از جبله خواستند دست از عثمان بردارد. جبله گفت: به خدا قسم دست بر نمى دارم؛ زيرا اگر از او اطاعت كنم، خدا را ملاقات خواهم كرد و خواهم گفت: ربّنا إنّا أطعنا سادتَنا و كبرائنا فأضلُّونا السبيلا؛ پروردگارا ما بزرگان و شخصيت هايمان را اطاعت كرديم و آنها ما را به گمراهى راهنمايى كردند لذا از عثمان دست بردار نيستم. [ قاموس الرجال، ج 2، ص 568. ]
جبله، پس از قتل عثمان دل در گرو امير مؤمنان على عليه السلام نهاد و جزو نخستين اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله است كه با حضرت بيعت كرد و از ياران باوفاى ايشان گرديد [ رجال طوسى، ص 37، ش 9؛ الجمل، ص 106. ] و در جنگ صفين هم در ركاب حضرت جنگيد. [ اسد الغابه، ج 1، ص 269؛ الاصابه، ج 1، ص 457. ]
