آگاهى رشيد از شهادت خويش
كشى از فضل بن زبير نقل مى كند: روزى اميرالمؤمنين على عليه السلام با جمعى از يارانش به نخلستان خرمايى تشريف برد و در زير درخت خرمايى نشست و فرمود خرمايى از آن درخت برايش آوردند و با اصحاب تناول نمودند. در ميان اصحاب كه رُشيد هَجَرى حاضر بود عرض كرد: اى امير مؤمنان، چه خرماى شيرين و خوبى است! حضرت فرمود: يا رُشَيد، أما إنّك تُصلِبُ على جذعها؛ اى رُشيد، آگاه باش كه تو را بر چوب همين درخت به دار خواهند كشيد!رُشيد مى گويد: پس از شنيدن اين خبر، پيوسته روزها به كنار آن درخت رفت و آمد مى كردم و آن را آب داده و مواظبت مى نمودم تا آن كه اميرمؤمنان عليه السلام به شهادت رسيد و معاويه پسر ابوسفيان غاصبانه بر مسند حكومت اسلامى تكيه زد و عبيداللَّه ابن زياد [ [ در اين كه قاتل رُشيد هجرى زياد بن ابيه است يا فرزندش عبيداللَّه بن زياد اختلاف است، برخى از علماى حديث و مورخان قاتل او را ابن زياد نام برده اند، مثل كشى در رجال كشى و شيخ در امالى و... و برخى ديگر قاتل او را زياد بن ابيه ذكر كرده اند، مثل شيخ مفيد و ابن ابى الحديد. توضيح بيشتر اين كه: زياد بن ابيه معروف به زياد بن سميه يا زياد بن ابوسفيان از جانب معاويه بر كوفه حكومت مى راند و بسيارى از شيعيان راستين حضرت على عليه السلام را يا كشت و يا مثل حجر بن عدى و يارانش به شام فرستاد و طومارهاى ساختگى عليه آنان براى معاويه فرستاد و آنان هم به دست جلادان معاويه كشته شدند، و زياد - اين حاكم بى رحم و خون خوار - در سال 56 هجرى به جهنم واصل و هلاك گرديد. بر اين اساس احتمال قوى دارد كه قاتل رُشيد، زياد بوده است؛ چنانچه علامه محسن امين در اعيان الشيعه، ج 7، ص 7 همين اتمال را تقويت مى كند. اما زياد بن ابيه كه پس از پدرش زياد به حكومت كوفه و بصره منصوب شد، جنايات او بيشتر در عصر قيام سيدالشهدا عليه السلام در سال 61 هجرى در حكومت يزيد بن معاويه بوده است و نوعاً دست او به خون شهداى كربلا و ياران امام حسين عليه السلام آغشته شده و بعد هم در زمان خلافت مروان و پسرش عبدالملك مروان با توابين و قيام خونين مختار مقابله كرد و سرانجام در سال 66 هجرى به شمشير ابراهيم فرزند مالك اشتر "كه از جانب مختار به جنگ ابن زياد رفته بود" به جهنم واصل شد و كشته گرديد.