[سوره التوبة (9): آيه 122] - تفسیر نمونه جلد 8

[سوره التوبة (9): آيه 122]

وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (122)

ترجمه:

122- شايسته نيست، مؤمنان همگى (به سوى ميدان جهاد) كوچ كنند، چرا از هر گروهى، طايفه‏اى از آنان كوچ نمى‏كند (و طايفه‏اى بماند) تا در دين (و معارف و احكام اسلام) آگاهى پيدا كنند و به هنگام بازگشت به سوى قوم خود آنها را انذار نمايند تا (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند و خوددارى كنند.

شان نزول:

مرحوم طبرسى در مجمع البيان از ابن عباس چنين روايت كرده است كه هنگامى كه پيامبر (ص) به سوى ميدان جهاد حركت مى‏كرد، همه مسلمانان به استثناى منافقان و معذوران در خدمتش حركت مى‏كردند، اما پس از آنكه آياتى در مذمت منافقان نازل شد و مخصوصا متخلفان جنگ تبوك را به باد ملامت گرفت، مؤمنان را بيش از پيش مصمم به شركت در ميدانهاى جهاد كرد، حتى در جنگهايى كه پيغمبر (ص) شخصا شركت نمى‏كرد (سريه‏ها) همگى به سوى ميدان مى‏رفتند و پيامبر (ص) را تنها مى‏گذاردند، آيه فوق نازل شد و اعلام كرد كه در غير مورد ضرورت، شايسته نيست همه مسلمانان به سوى ميدان جنگ بروند (بلكه گروهى در مدينه بمانند، و معارف و احكام اسلام را از پيامبر (ص) بياموزند، و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعليم دهند).

همان مفسر بزرگ شان نزول ديگرى به اين مضمون نيز نقل كرده است‏