اخلاق از دیدگاه قرآن، پیامبر و عترت نسخه متنی

الله عليه و آله نقل مى نمايد كه حضرت فرمود عليكم بمكارم الاخلاق فان الله عزوجل بعثنى بها 47 بر شما باد به مكارم اخلاق كه همانا خداوند عزوجل مرا به آن مبعوث فرموده است

بعد از فرائض ، هيچ اعمالى برجسته تر از اخلاق حسنه نيست

امام صادق عليه السلام فرمود

ما يقدم المؤ من على الله عزوجل بعمل بعد الفرائض احب الى الله تعالى من ان يسع الناس بخلقه 48 بعد از فرائض دينى هيچ يك از اعمال مؤ من در پيشگاه الهى محبوبتر از آن نيست كه با مردم به گشاده رويى و حسن خلق برخورد نمايد

حد نهايى حسن حلق در انسان چيست ؟

راوى گفت به حضرت صادق آل محمد عليه السلام عرض كردم ما حد حسن الخلق ؟ قال تلين جانبك و تطيب كلامك و تلقى اخاك ببشر حسن 49 حد حسن خلق چيست ؟ حضرت صادق عليه السلام فرمودند با مردم به نرمى و گرمى برخورد كنى ، پاك و منزه و با كمال ادب سخن بگوئى ، و در مواجهه با برادرانت متبسم و گشاده رو باشى تمامى صفات انبياء و اولياء در اين سه صفت ، اخلاقى نهائى حضرت امام جعفر صادق عليه السلام وجود دارد، هر كس اين سه نحوه برخورد اخلاقى را دارا باشد مثل آن است كه به اخلاق همه انبياء و اولياء متخلق شده است

اغماض اشتباهات مردم بهترين صفات اخلاقى است

يكى از راههاى ديگر علاج بيماريهاى اخلاقى فرو بردن غيظ و خاموش كردن شعله هاى غضب است قرآن مجيد گوياى اين واقعيت است والكاظمين الغيظ و العافين عن الناس و الله يحب المحسنين كسانى كه قوى النفس و حاكم بر غرائز خويش ‍ هستند موقعى كه خشمگين شوند خويشتندارند و بر خود مسلطاند و آتش غضب را در ضمير خود فرو مى نشانند و اين خود يكى از سجاياى مهم اخلاقى است بعضى از افراد از اين حد بالاترند، غضب را اظهار نمى كنند و شعله خشم را در باطن خود فرو مى نشانند بعلاوه از لغزش كسى كه موجب خشمشان گرديده است عفو و اغماض مى نمايند البته اين گروه مقام عالى ترين دارند

بعضى از افراد آنقدر در كرامت نفس بلند مرتبه و رفيعند كه از شعله ور شدن غضب جلوگيرى مى كنند از كسى كه بد كرده و موجب خشمشان گرديده مى گذرند و مورد عفو قرار مى دهند، تنها بدى را تلافى نمى كنند، بلكه شخص بد عمل را مورد عنايت و احساس قرار مى دهند، و اين قبيل بزرگوارى و كرامت نفس گاهى در افراد عادى مشهود مى گردد بطورى كه موجب شگفتى كسانى مى شود كه داراى بزرگوارى و علو درجات اخلاقى هستند 50 در اخلاق و محور آن مباحثى را از معصومين عليه السلام توجه نمايند

اخلاق نيكو موجب طول عمر و آبادانى بلاد است

قال الصادق عليه السلام البر و حسن الخلق كعمران الديار و يزيدان فى الاعمار، فقيل له ما حد حسن الخلق ، قال تلين جانبك و تطيب كلامك ، و تلقى اخاك ببشر حسن امام صادق عليه السلام فرمود نيكوكارى و حسن خلق شهر را آباد و بر عمرها مى افزايد پرسيدند يابن رسول الله حدود نهائى حسن خلق چيست ؟ فرمود اينكه رفتار نرم و ملايم با مجاور و همسايه ات داشته باشى ، و كلام و سخنانت را شايسته و پاك از هر سرزنش و طنز و ملامت و دروغ و غيبت و نمائى و با برادرت با وجه بشاش و خندان و متبسم ملاقات كنى با اين توضيح حضرت امام ، اخلاق و كل اخلاق را تبيين فرمود قيل لاميرالمؤ منين عليه السلام من ادوم الناس غما؟ قال اسوء هم خلقا از اميرالمؤ منين عليه السلام سئوال كردند چه كسى از همه مردم بيشتر به غم و اندوه مبتلا است ؟ فرمود آنكه اخلاقش از همه مردم بدتر است واكنش اخلاق رذيله موجب غم و ابتلاى به اندوه فراوان است

خضوع به پيشگاه خداوند موجب حسن برخورد با مردم است

قال جعفر بن محمد الصادق عليه السلام من كان خاضعا فى السر كان حسن المعاشره فى العلانيه حضرت صادق عليه السلام فرمود آنكس كه قلبش را بخدا سپرده و در برابر او خضوع و خشوع داشته باشد از آداب معاشرت و برخورد در زندگى با مردم نيز موفق و سعادتمند است اخلاق اسلامى عبادت است ، لذا هر اخلاقى بايد براى خدا انجام گيرد از