عقل عامل كنترل غرائز - اخلاق از دیدگاه قرآن، پیامبر و عترت نسخه متنی

قيل يا رسول الله و ما الجهاد الاكبر؟ قال جهاد النفس ، ثم قال افضل الجهاد من جاهد نفسه التى بين جنبيه 123

حضرت فرمود مرحبا به قومى كه جهاد اصغر را به پشت سر افكندند، و اكنون جهاد بزرگترى در پيش روى دارند

گفتند يا رسول الله ، جهاد اكبر چيست ؟ فرمود جهاد اكبر با نفس است ، سپس فرمود بهترين جهاد آن است كه انسان با نفسى كه در بين پهلوهايش قرار دارد مبارزه و مجاهده نمايد

تو اى جوان روشنفكر و بيدار و هوشيار، وقتى سر افراز و پيروزى ، كه بر تمايلات نفسانى خويش فائق آمده باشى والا مغلوب و بيچاره اى بنابراين از نفس ، اين دشمن همراه غافل نباشيم ، و على الدوام از شر او به خدا پناه بريم ، و هرگز از او در امان نباشيم

اگر از همه مكاتب جهان ، و از صاحب نظران عالم و رهبران روحانى و معنوى بخواهيم كه از نفس سخن بگويند، خواهند گفت ، كنترل غرائز و تعديل نفسانى يك ضرورت قطعى و حتمى است ، و در زندگى بشر اجتناب ناپذير است ، با شناختى كه از نفس داريم ، و دانستيم طغيان نفس و فضاحتهاى كه در تاريخ بشريت بوجود آورده است ، اينك ببينيم با چه عواملى مى توانيم او را كنترل كنيم و جلو طغيان نفس را بگيريم ، كه حضرت يوسف با آن مقام بلند پيامبرى مى فرمود و ما ابرى نفسى ان النفس لا مارة بالسوء الا ما رحم ربى 124 من نفس خويش را از عيب و نقص مبرا نمى دانم زيرا نفس اماره انسان را به كارهاى زشت و ما ناروا وامى دارد جز آنكه خداوند به لطف خاص خويش آدمى را نگهدارد بنابراين در كنترل غرائز بايد به خدا پناه ببريم تا از شر نفس سر كش مصون و محفوظ بمانيم

عقل عامل كنترل غرائز

يكى از عوامل مهم كنترل نفس عقل است كنترل نفس و غرائز بوسيله عقل و درايت ، يكى از طرق نجات است عقل در محاسبه خويش آزادى انسان را محدود نموده تو عواقب و خيم شهوترانيهاى ناروا و ناشايست را متذكر و مفاسد آن را به خاطر مى آورد، در نتيجه در باز دارى و كنترل و محدود كردن غرائز نقش مهمى را ايفا مى كند، در ارشاد و هدايت نسل جوان ، عقل و درايت ، دخالت مستقيم دارد

حضرت على عليه السلام در رهنمودهايش فرمود

فكرك يهديك الى الرشاد 125

افكار عاقلانه ات تو را به راه صواب و شايسته هدايت مى نمايد

بنابراين جوانان كه از نيروى خلاق عقل و درايتى كه دارا هستند، عواقب و نتايج هر گونه غرائز جنسى و شهوى كه از مسير حلال و طبيعى خارج است در نظر بگيرند و خود را به جهنم سوزان فضاحت و رسوائى گناه نيفكنند، خاصة به مصداق بيان حضرت على عليه السلام كه فرمود كم من لذه ساعه اورثت خرنا طويلا ، چه بسا يك ساعت هواسرانى و كسب لذائذ خزن و اندوه طولانى در برداشته باشد و در شعر معروف مى گويد

يك لحظه هوسرانى ، يك عمر پشيمانى از خاطر مباركتان نرود بنابراين عقل به معنى عقال و بستن و كنترل است كه با استدراك و تفقه جلو هر گونه كارهاى زشت را سد مى كند، و عواقب سوء اعمال زشت را بخاطر مى آورد، زيان و ضرر مالى ، جسمى ، معنوى ، عرضى و ناموسى و ساير خسارتها را مى گيرد لذا عقل بزرگترين عامل جلوگيرى از شهوات نابجا است

شما اى جوانان رشيد مسلمانان ، اى ياوران اسلام و انقلاب اى صاحبان عقل و درايت از عقل و درك خلاق و شكوفاى خويش بهره گيريد، و به كارهاى زشت و زننده روى نياوريد، و از نتائج سوء تبهكاريها بهر اسيد و شخصيت هاى اصيل اسلامى و انسانى و خانوادگى خود را با لحظات زود گذر گناه و عصيان ، لكه دار نكنيد، و همه بياد آن ابر مرد قرن حاضر، حضرت امام خمينى رضوان الله عليه باشيم و درود و سلام و ثواب بر روان پاكش نثار كنيم كه يكى از كلمات تاريخيش اين بود كه فرمود

عالم محضر خداست در محضر خدا معصيت نكنيد

اميد است با گوش دل و جان سخنان درر بارش را شنيده و آويزه گوش سازيم ، و از عصيان و هر گونه گونه گناه اجتناب نمائيم