و اين سخن پيامبر خدا است كه فرمود اذا مات الانسان انقطع عمله الا من ثلاث ، صدقه جاريه او علم ينقع به او ولد صالح يدعوا له پيامبر عليه السلام فرمود وقتى انسان بميرد دنباله كارهاى نيك او بريده شود، جز سه چيز براى او باقى مى ماند اول صدقه جاريه كه پس از او آثارش در بقاع متبركه و مساجد و مدارس و احداث قنوات ، و مراكز عام المنفعه كه در مورد استفاده عامه مردم قرار گيرد، و دوم دانشى و كتابى و مكتوبى كه انسانها از آن بهره برند، و در راه ارشاد و هدايت جامعه مؤ ثر باشد سوم فرزند درستكارى كه با تربيتهاى صحيح آن شخص مؤ من از او باقى مانده باشد، تا كه براى او دعا و استغفاره نمايد بنابراين اولين چيزى كه مى تواند پس از مرگ براى مؤ من مفيد و مؤ ثر باشد صدقه جاريه او است
كمك به خويشاوند پاداش مضاعف دارد
در اين رابطه پيامبر بزرگ اسلام عليه السلام فرمود ان الصدقه على ذى قربه يضعف اجرها مرتين 188 صدقه اى كه به خويشاوندان دهند پاداش مضاعف دارد و فرمود و ان الصدقه لتطفى غضب الرب و تدفع ميته السوء189 صدقه خشم خداوند را فرو مى نشاند و از بد مردن و مرگ ناگوار جلوگيرى مى كند چه نعمتى براى مؤ من برتر از اين كه پيامبر خاتم نويد مى دهد و مى فرمايد ان الصدقه عن اهلها لتطفى عن اهلها حر القبور و انما يسبظل المومن يوم القيمه فى ظل صدقه صدقه گرماى قبر را تخفيف مى دهد يعنى صدقه آتش و عذاب قبر را خاموش مى گرداند، و مؤ من در روز رستاخيز در زير سايه و آسايش صدقه خويش قرار مى گيرد يعنى در آن روز كه هيچ كس به داد كسى نمى رسد صدقه با معانى و ابعاد وسيعش به داد مؤ من و مسلمان مى رسد، و او را از هر درد و المى از جمله گرماى روز محشر مى رهاند
اجر و پاداش صدقه و قرض الحسنه و صله ارحام
پيامبر عليه السلام فرمود الصدقه بعشرة و القرض بثمانى عشره و صله الاخوان بعشرين و صله الرحم باربع و عشرين 190 اجر صدقه ده برابر و پاداش قرض الحسنه هيجده برابر و ثواب صله برادران دينى بيست برابر و اجر و ثواب صله رحم بيست و چهار برابر است صله رحم با خويشاوندان و ايجاد همبستگى در بين ارحام در اسلام از امتيازات فوق العاده اى برخوردار است فلسفه صله رحم در اسلام ، اتحاد و انسجام ، عمران و آبادى شهرها و بلاد اسلامى ، و ايجاد رعب و وحشت در ميان دشمنان تبلور خاص و نقش اصولى دارد لذا خداوند رحمان ، رحم را از اسم خود مشتق نموده است ، و اين عظمت و اهميت رحم و صله با رحم را تبين مى نمايد
از اعضاء و جوارح بدنت صدقه بپرداز
از زبان صاحب شريعت مى فهميم كه صدقه فقط عبارت از دادن مال نيست ، بلكه براى تمامى اعضاء و جوارح بدن صدقه است كه حضرت ختمى مرتبت فرمود افضل صدقه اللسان الشفاعه تفك بها الاسير و تحقن بها الدم و تجر بها المعروف و الاحسان الى اخيك و تدفع الكريهه بهترين صدقه زبان ، شفاعتى است مه بوسيله آن اسيرى را آزاد سازى ، و از ريختن خون مؤ منى و مسلمانى جلوگيرى كنى ، و نيكى و احسان را به سوى برادر خويش بكشانى و بدى را از او دفع كنى بنابراين هر گونه خدمات از راه بيان و لسان ، صدقه محسوب مى شود كه تعليم و تعلم را هم پيامبر اكرم عليه السلام صدقه به حساب آورده و مى فرمايد افضل الصدقه ان يتعلم المره المسلم علما ثم يعلمه اخاه المسلم 191 بهترين صدقات آن است كه مرد مسلمان دانشى بياموزد، و سپس به برادر مسلمان خود تعليم دهد يا اينكه فرمود افضل الصدقه صدقه اللسان 192 يعنى بهترين صدقه در ابعاد مختلف ، صدقه زبان است يعنى با زبان بهترين خدمت فرهنگى و علمى و هنرى و معنوى را مى توان به جامعه عرضه داشت و پيامبر عليه السلام فرمود افضل الصدقه اصلاح ذات البين 193 يعنى بهترين اقسام صدقه آن است كه ميان دو نفر اصلاح كنى و در بين آنان آشتى بوجود آورى