آيه: 17 أَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاء حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّ بَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاء وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ
ترجمه:
خداوند از آسمان آبي فرو فرستاد، پس رودخانه ها به اندازه (ظرفيت ) خويش جاري شده و سيلاب كفي را بر خود حمل كرد. و از (فلزّات ) آنچه كه در آتش بر آن مي گدازند تا زيور يا كالايي بدست آرند، كفي مانند كف سيلاب (حاصل شود.) اينگونه خداوند حق و باطل را (بهم ) مي زند. پس كف (آب ) به كناري رفته (و نيست شود) و امّا آنچه براي مردم مفيد است در زمين باقي بماند. خداوند اينگونه مثال ها مي زند.نکته ها
در اين آيه دو مثال براي معرفي باطل ذكر شده است ، يكي مثال كفي كه بر روي آب ظاهر مي شود و دوّم كفي كه هنگام ذوب فلزات ، روي آنها را مي پوشاند.باطل همچون كف است ، زيرا: 1 رفتني است . 2 در سايه حق جلوه مي كند.3- روي حق را مي پوشاند. 4 جلوه دارد ولي ارزش ندارد. نه تشنه اي را سيراب مي كند نه گياهي از آن مي رويد. 5 با آرام شدن شرايط محو مي شود. 6 بالانشين پر سر وصدا، امّا توخالي و بي محتوي است .تمثيل ، مسائل عقلي را محسوس و راه رسيدن به هدف را نزديك مي نمايد، مطالب را همگاني و لجوجان را خاموش مي سازد، لذا قرآن از اين روش بسيار استفاده نموده است .پيام ها:
1- فيض الهي جاري است وهركس به مقدار استعدادش بهره مند مي شود.(اوديه بقدرها)2- تلاش براي ساخت وسايل ضروري (متاع) يا رفاهي (حليه) ممدوح است . (يوقدون عليه ص النّار)3- در كوره ي حوادث است كه ناخالصي ها معلوم و حق وباطل ظاهر مي شود. (يوقدون عليه ... زبد مثله )4- وجود باطل ، اختصاص به مكان و زمينه ي خاص ندارد. (كف ، هم بر روي سيل سرد و هم بر روي فلزات گداخته ظاهر مي شود.) (زبد مثله )5- سرچشمه باطل ، ناخالصي هايي است كه حق و حقيقت بدان آلوده شده است . (يOOب اللّه اگ ق و الباطل )6- حق و باطل با هم هستند، اما سرانجام ، باطل رفتني است . (فيذهب جفاء) (193) ) 7- نفع مردم در حق است . (ما ينفع الناس )8- حق ماندني است . (فيمكث ص الارض )9- هر ثروت ، دانش ، دوست و يا حكومتي كه براي مردم مفيد باشد، ماندني است . (ما ينفع الناس فيمكث ص الارض )10- آنچه از سوي خداوند نازل مي شود، همچون باران خالص وحق است ، لكن همين كه با ماديات درآميخت ، دچار ناخالصي وزمينه ي پيدايش كف و باطل مي شود. (انزل من الي ءOماءم )193-(بل نقذف بالحق علي الباطل فيدمغه ) انبيا، 18(يمح اللّه الباطل ) شوري ، 24(و ما يبدي ء الباطل و مايعيد) سباء ، 49(ان ّ الباطل كان زهوقا) اسرا، 81(جاء الحق و زهق الباطل ) اسرا، 81