روايتهايى حاكى از مخالفت مردم با حكومت در مساءله وضو - وضوی پیامبر نسخه متنی

روايتهايى حاكى از مخالفت مردم با حكومت در مساءله وضو

1 - عبدالرحمن بن ابى بكر و عايشه
مسلم در صحيح خود, باب شستن پاها, به سند خويش از سالم وابسته شداد نقل مى كند كه گفت : روز درگذشت سعد بن ابى وقاص بر عايشه وارد شدم .

پس از من عبدالرحمن بن ابى بكر آمد.

وى
نـزد عـايـشه وضو گرفت و عايشه به او گفت : اى عبدالرحمن , وضو رانكو به جاى آور, كه من از
پيامبر خدا(ص ) شنيدم كه مى گويد: واى بر پسينيان از آتش دوزخ ((376))
مـالـك در مـوطـا چـنـيـن آورده كـه بـه وى رسـيـده است روز درگذشت سعد بن ابى وقاص ,
عـبـدالـرحـمـن بـن ابـى بـكر بر عايشه وارد شد و آبى براى وضو خواست .

عايشه اورا گفت : اى
عـبـدالـرحـمن , وضو را پر و نيكو به جاى آور كه من از رسول خدا(ص ) شنيدم كه فرمود: واى بر
پسينيان از آتش دوزخ ((377))
ابـن مـاجـه بـه سـنـد خـود از ابوسلمه آورده است كه گفت : عايشه عبدالرحمن را ديدكه وضو
مـى گـيـرد.

بـه او گـفـت : وضـو را پر و نيكو به جاى آور, كه من از رسول خدا(ص )شنيدم كه
مى گويد: واى بر پسينيان از آتش دوزخ ((378))
در مسند احمد آمده است , عبدالرحمن بد [وضو] كرد.

عايشه به او گفت : اى عبدالرحمن , وضو را
پـر و نـيـكـو بـه جـاى آر كه من از رسول خدا(ص ) شنيدم كه مى فرمايد:واى بر پسينيان از آتش
دوزخ ((379))
اين روايتها ما را از چند نكته آگاه مى سازد:
يـك : اين كه اين روايات به اواخر دوران معاويه باز مى گردد, چرا كه مرگ سعد درسال 55 ه ق و
مرگ عايشه در سال 58 ه ق بوده است .

دو: وضـوى عـبدالرحمن , با وضوى عايشه تفاوت داشته است , زيرا اگر وضوى آنان با هم يكى بود
هـيـچ نـيازى نبود كه عايشه به عبدالرحمن ياد آورى كند و بگويد: وضو راپر و نيكو ساز, يا نيازى
نـبود كه روايت نبوى واى بر پسينيان از آتش دوزخ را به اويادآور شود, و يا در متن روايت چنين
بيايد كه عبدالرحمن بد كرد.

سـه : عـبـارت وضـو را پـر و نـيـكو ساز هيچ دلالتى بر وجوب شستن پا ندارد, زيرا اين عبارت و
همچنين عبارت واى بر پسينيان از آتش دوزخ عبارتهايى اعم از مدعى هستندو نمى توان به آنها
براى اثبات مطلوب استدلال كرد.

به ديگر سخن اگر مقصود عايشه ازسخن خود دلالت بر وجوب
شـسـتـن پـا ـ يـعـنى همان مفهومى كه بخارى و مسلم و ديگران از حديث برداشت كرده اند بود
مى بايست بگويد: پايت را بشوى , كه من ديدم كه رسول خدا(ص ) پاى خويش را مى شويد.

اما از آنجا
كـه عـايـشه چنين چيزى نديده بود به همان سخن كلى واى بر پسينيان از آتش دوزخ استدلال
كرد.

نكته ديگر آن كه بر زبان آوردن اين عبارت از سوى عايشه نوعى همدمى وهمراهى با حكومت است
و وى مـى خـواسـت از رهـگـذر اين عبارت شيوه وضوى خليفه را استوار سازد.

در فصلهاى آينده
خواهيد ديد كه چگونه حكومت در تحريف حقايق دست و اثر داشت و چه سان در راه استوار سازى
شيوه وضوى عثمان از عبارتهايى ثانوى چون اسبغواالوضو يا احسنواالوضوء بهره جست .