در حسرت تجدد و ترقی نسخه متنی

مفهوم تجدد به تجربه اى از تاريخ و يا دورانى از تاريخ اشاره دارد كه يكسره از گذشته گسسته و معطوف به آينده اى پيش بينى ناپذير است، در اين دوران با ظهور «عقل سوره محور» خود سامان و خود بنياد، خود فهمى و جهان فهمى، كه بر فراز تاريخ و طبيعت ايستاده و فارغ از هر تقيدى به متن هستى، سنت، زبان و تاريخ، به فهم جهان دست مى يابد. انديشه ترقى و پيشرفت بى سابقه و پيش بينى ناپذير انسان به شيوه اى كاملاً متمايز از انديشه ى تغيير و تحولى كه پيش از آن متصور بوده غلبه مى يابد. در عصر ماقبل مدرن، تصور بر آن بود كه عقل آدمى به كشف حقايق از پيش تعيين شده و مندرج در طبيعت دست مى يابد، اما عقل مدرن، خود به عنوان نيرويى فعال و خلاق تصور مى شود كه سرنوشت انسان در تاريخ را رقم مى زند و جهان و جامعه را به دلخواه خود، فارغ از قيود سنت و تاريخ، از نو مى سازد. دكتر بشيريه آنچنان در دنياى ذهنى عصر تجدد و عقل موهوم مدرن خود سير مى كند كه متوجه نيست همين تصوير ايده آه لى كه از عقل مدرن، سرنوشت انسان در تاريخ، ساختن جامعه به دلخواه خود، بى اعتنايى نسبت به قيودات سنت و تاريخى كه او دارد تصوير مى كند، چيزى جز پيش بينى آينده انسان متجدد نيست كه او در چند سطر قبل از آن، با قاطعيت اعلام كرده بود كه تجدد تجربه اى تاريخى است كه يكسره از گذشته بريده و معطوف به آينده اى پيش بينى ناپذير است. مضاف بر اينكه در اين تصوير ذهنى از عصر تجدد، متوجه نيست كه چگونه يك تجربه تاريخى هم مى تواند از گذشته بريده باشد و هم ماهيت تاريخى داشته باشد؟!