شعار بازگشت به اصول اوليه و اصالت ها، در جنبش اصلاح طلبىِ سيدجمال الدين اسدآبادى، اگرچه شعار بنيادينى در بيدارى جريان هاى اسلامى، در دوره پرتلاطم، «استانداردزه» كردن اتوپياى ترقى به شيوه ملل راقيه و بلاد فرنگستان بود؛ اما خاستگاه مرجعيّت اصول اوليه و اصالت ها، با تفسير اسلام خلافتى، كه اسلام اهل سنت بود جاذبه ى چندانى براى مراجع بزرگ دينى شيعه و متفكران شيعى مذهب نداشت. شايد اساسى ترين نقطه ضعف جنبش اصلاح طلبى سيدجمال الدين، انديشه اى بود كه او با تكيه بر آن در نظر داشت جامعه اسلامى را مانند اروپاى دوره نوزايى (رنسانس) به اصول اوليه و اصالت هاى آن برگرداند تا موجب ترقى و تحولات جديد در ميان ملل مسلمان گردد. سيدجمال الدين عصاره شعارهاى اصلاح طلبى خود را بر مبناى اتحاد اسلامى پايه ريزى كرد. اقدامات عملى او در ارسال نامه به علماى كشورهاى اسلامى براى پذيرش اتحاد اسلامى حول محور خلافت (آن هم خلافت سلطان عبدالحميد ثانى) به عنوان بنيادى ترين اصل اوليه و اصالت اسلامى (كه يادآور عصر طلايى دوران راشدين بود) از همان ابتدا پايه هاى جنبش اصلاح طلبى را متزلزل ساخت. انديشه ى جنبش اصلاح طلبى كه معجونى بود از اصالت ها و اصول اوليه اسلامى و برترى علم فرنگى، از آغاز در درون خود مجموعه اى از متفكران مختلف با گرايش هاى فكرى و سياسى را گردآورى نمود.
لطفا منتظر باشید ...
