در حسرت تجدد و ترقی نسخه متنی

داستان تجددطلبى و ترقى خواهى ايران برخلاف ديدگاههاى انحصارگرايانه ى دو طرفه، صرفاً داستان تقابل سنت و مدرنيته نيست، همانطورى كه در مباحث گذشته تشريح گرديد؛ مفهوم نوزايى، اصلاحات و تجددطلبى مقلّدانه اگر چه چشم انداز ترقى و تحولات اروپا را در سرلوحه ى شعارها و برنامه هاى خود قرارداد اما براى نهادينه كردن اين چشم انداز در جامعه ايرانى، به اصول اوليه ى عهد باستان و تفسيرهاى ذهنى از دين متوسل شد. در كنار ترقى خواهى مقلّدانه، گرايش بزرگ ديگرى در حوزه تجددطلبى ايران شكل گرفت كه تحولات سياسى و اجتماعى ايران معاصر شديداً تحت تأثير اين گرايش است، به جرأت مى توان ادعا كرد كه جنبشهاى سياسى ايران قبل از آنكه تحت تأثير و رهبرى ترقى خواهى مقلّدانه باشد تحت تأثير اين گرايش بزرگ و نحله هاى آن بود در فصل آتى به بنيادهاى اين گرايش خواهيم پرداخت.