بررسي: - امام خمینی (ره)، ساده زیستی و مسأله شأن نسخه متنی

بررسي:

1. روشـن نـيست ايشان از کدام کلام علامه در تذکره چنين مطلبي فهميده; زيـرا دو عـبـارت کـه احتمال داشت چنين مطلبي را بتوان از آن فهميد, پـيـش از ايـن نـقـل شـد و به گمان قوي, نظر صاحب مدارک نيز بر همان عـبـارتـهـا بـوده است, اگر چه ما در ظهور آن عبارتها شک داريم و آن عبارتها را داراي احتمالهاي برابر مي دانيم.

2. صـاحـب مدارک احتمال نخست را درست تر مي داند و مفهوم آن اين است کـه احـتـمـال دوم نـيز, درست باشد. بنابراين, در برابر شهيد اول که اعـتـبـار نگهداشت شان را در استطاعت, به طور کامل رد مي کند. ايشان ضـمـن تاييد سخن شهيد و درست تر دانستن آن, احتمال ديگر را نيز صحيح مـي دانـد. بـنـابراين, مي توا ن گفت: اگر چه صاحب مدارک در صدد نفي اعـتـبـار شـان بـوده اسـت, ولـي ناخواسته, مساله شان و دخالت آن در استطاعت را با روشني بيش تر از محقق و علامه بيان کرده است.

3. در نـظـر صـاحـب مدارک, شهيد و ديگر علماي پيشين, زيان, دشواري و

نـاتـوانـي سـبـب مـي شـود که امور زيادتري در استطاعت حج شرط باشد.

بـنـابراين, نمي توان گفت: آنان به قاعده نفي ضرر يا نفي حرج, توجهي نـداشـته اند, بلکه با توجه به آن قاعده, مي خواسته اند بگويند: شان در ايـن امـور مـعـتـبر نيست. به اين عبارت مدارک که در ادامه عبارت گذشته آمده توجه کنيد:

(وعـلي هذا فمن کان يستمسک علي الراحله من غير محمل ولا يلحقه من ذلک ضرر ولامشقه لم يعتبر في حقه الا وجدان الراحله, وان لحقه من ذلک مشقه اعـتـبـر فـي حـقـه وجود المحمل, ولو وجد مشقه عظيمه في رکوب المحمل اعتبر في حقه الکنيسه...)36

و بـنابراين کسي که مي تواند بر راحله بدون کجاوه سوار شود و از اين بـابـت بـه او زيـانـي و رنجي نمي رسد, در حق او بيش از يافتن راحله مـعـتـبـر نـيست و اگر زيان به او مي رسد, وجود کجاوه نيز, در حق وي مـعتبر است و اگر در سوار شدن کجاوه زيان و رنج بزرگي احساس مي کند, در حق وي, کنيسه معتبر است.