سخن اميرالمومنين عليه السلام
مكرر عرض كرده ايم كه على عليه السلام پولى به دستشان رسيد . ايشان اين پول را در دستشان حركت مىدادند و مى فرمودند كه اى پول
اى دينار
اى درهم
تو آن وقت مال من هستى كه تو را خرج كنم . برعكس آنچه
معمولا خيال مى كنند كه مى گويند پول تا وقتى كه در دست من است مال من است
ايشان فرمودند :پول تا در
دست من است مال من نيست
وقتى كه پول را خرج كردم آن وقت است كه مال من مى شود .( " و انفقوا مما رزقناكم من قبل ان ياتى احدكم الموت " ) انفاق كنيد از آنچه كه به شما روزى داده ايم
پيش از آنكه مرگ يكى از شما فرا برسد . وقتى كه مرگ فرا مى رسد
آن وقت است كه هر كس آرزو مى كند كه اى
كاش مهلتى داشت و مى توانست از مال خود در راه خدا خرج كند
در درجه اول واجبات را و در درجه دوم
مستحبات را انجام دهد . بعضى گفته اند :اينجا مقصود واجبات است . شايد هم چنين باشد .( " فيقول رب لولا اخرتنى الى اجل قريب " ) خدايا چرا مدت كمى به من مهلت نمى دهى ؟كمى به من مهلت بده
همين قدر مهلت بده كه بتوانم مالم را در راه تو خرج كنم . " فاصدق و اكن من الصالحين " تا در راه خدا
صدقه بدهم و از مردمان صالح و شايسته باشم . ولى قرآن مى فرمايد :" اجل مسمى " تخلف پذير نيست . ( " و لن
يوخر الله نفسا اذا جاء اجلها " ) خدا هرگز هيچ نفسى را كه اجلش فرا رسيده
به تاخير نمى اندازد
اينها خيال و حرف است . ( " والله خبير بما تعملون " ) و خدا به آنچه كه شما انجام مى دهيد خبير و آگاه
است .درباره ( " و اكن من الصالحين " ) كه در همين آيه بود كه خدايا چرا اجل مرا به تاخير نينداختى تا صدقه
بدهم و از صالحين باشم
ابن عباس گفته است :" اصدق " اشاره است به اينكه حق واجب مالم را بدهم " و اكن من
الصالحين " يعنى حج واجب خودم را انجام بدهم . درباره كسانى كه حج واجبشان را
انجام نداده اند (و ظاهرا درباره كسانى هم كه حقوق مالى واجب ديگران را ادا نكرده اند چنين تعبيرى
هست ) در حديث آمده است كه وقتى مى خواهند بميرند
به آنها گفته مى شود حالا ديگر مختاريد
مى خواهيد
يهودى بميريد
مى خواهيد نصرانى بميريد
ديگر نمى توانيد مسلمان بميريد . حج در سابق واقعا يك عمل
رياضت و نيمه جهاد بوده است ولى حالا به صورت تفنن و سفر تفريحى درآمده است .