مقدمه
كتاب حاضر مجموعه اي است مشتمل بر تنظيم شده سيزده جلسه سخنراني متفكر شهيد استاد مرتضي مطهري تحت عنوان " انسان كامل " كه در سال 1353 و در ماه مبارك رمضان ايراد شده است . شش جلسه اول اين سخنرانيها در مسجد جاويد ( تهران ) و بقيه در محل ديگري ايراد شده است و اكثر قريب به اتفاق مستمعين را دانشجويان تشكيل مي داده اند . انتخاب اين موضوع براي بحث ، از سوي استاد شهيد ، بي مناسبت نبوده است . در آن ايام ، در جامعه اسلامي ما تفكري رواج يافته بود كه بيشتر به دستورات اجتماعي اسلام نظر داشت و بعد معنوي اسلام را كم اهميت معرفي مي كرد چنانكه در گذشته ، بيشتر به دستورات عبادي و معنوي اسلام توجه مي شد و بعد اجتماعي اين دين مقدس به دست فراموشي سپرده شده بود . استاد شهيد براي آنكه آشكار سازند كه اسلام يك دين جامع است و انسان اسلام ، انساني است چند بعدي كه همه دستورات اين مكتب الهي را به طور هماهنگ به مورد اجرا مي گذارد ، و براي آنكه جوانان مسلمان را از نگرش يك بعدي به اسلام مصون بدارند ، اين بحث را مطرح كردند ، كه البته نظر ساير مكاتب درباره " انسان كامل " نيز مورد بررسي قرار گرفته است . جلسات اول اين سخنرانيها مقارن با ايام شهادت مولاي متقيان علي عليه السلام بوده است، به همين جهت، در پايان برخي از اين جلسات، ذكر مصيبت شده است كه اين ذكر مصيبتها بي ارتباط با موضوع بحث نيز نمي باشند . قبلا دو كتاب تحت عنوان " انسان كامل " به نام استاد منتشر شده اند كه هر دو داراي اشكالات فراوان مي باشند . اول بار و قبل از تشكيل " شوراي نظارت بر نشر آثار استاد شهيد " كتابي تحت همين عنوان به صورت تلفيقي از يازده جلسه اول توسط يكي از واحدهاي انتشاراتي منتشر شد كه در آن ، تنظيم كننده ، مطالب را به قلم خود درآورده و اصالت كلام استاد را از بين برده بود ، به علاوه اشكالات بسيار ديگر كه اكنون مجال ذكر آنها نيست . آن نسخه در همان ايام ، از سوي واحد فرهنگي يكي از نهادهاي انقلابي تجديد چاپ شد . پس از چندي ، كتاب ديگري تحت همين عنوان از سوي واحد انتشاراتي مذكور ، به صورت يازده جلسه سخنراني ولي نه به صورت تلفيق بلكه به صورت سخنرانيهاي جدا از يكديگر منتشر شد .اگر چه آن كتاب از نظر حفظ اصالت كلام استاد اندكي بهتر از چاپ گذشته بود ولي اشتباهات فراواني خصوصا از نظر تنظيم داشت تا آنجا كه در برخي موارد معني جمله سهوا عوض شده بود ، علاوه بر اينكه از نظر انتخاب تيترها و علامت گذاري دستوري و غيره اشكالات بسيار داشت . البته پس از اعلام نظر " شوراي نظارت " چاپ مجدد آن كتابها متوقف گرديد . باري ، " شوراي نظارت " نوارهاي اين سخنرانيها را از نوبه دقت استخراج نمود و با دقت كافي و حفظ امانت و اصالت كلام استاد ، تنظيم نمود و اكنون به صورتي كه ملاحظه مي نماييد منتشر مي گردد .لازم به ذكر است كه اين چاپ ، گذشته از نحوه صحيح تنظيم ، مزيت ديگري بر نسخه هاي مذكور دارد و آن اينكه جلسات دوازدهم و سيزدهم كه البته نوار آنها در دست نيست و تنظيم آنها بر روي متني كه در همان زمان از نوار استخراج شده و در اختيار استاد شهيد قرار گرفته صورت گرفته است اضافه شده اند و به اين ترتيب بحث ، كامل گرديده است . از خداي متعال توفيق بيشتر مسئلت مي نماييم .آذر 1367 شوراي نظارت بر نشر آثار استاد شهيد مرتضي مطهريعيوب روحي و رواني انسان
بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين ، باري الخلائق أجمعين ، والصلوش والسلام علي عبدالله ورسو له ، و حبيبه وصفيه ، و حافظ سره و مبلغ رسالاته ، سيدنا و نبينا و مولانا أبي القاسم محمد و اله الطيبين الطاهرين المعصومين .أعوذ بالله من الشيطان الرجيم " و اذ ابتلي ابراهيم ربه بكلمات فاتمهن قال اني جاعلك للناس اماما قال و من ذريتي قال لا ينال عهدي الظالمين " ( 1 ) . موضوع بحث ، انسان كامل از ديدگاه اسلام است . انسان كامل يعني انسان نمونه ، انسان اعلي يا انسان والا . انسان مانند بسياري از چيزهاي ديگر ، كامل و غيركامل د ارد و بلكه معيوب و سالم دارد و انسان سالم هم دو قسم است : انسان سالم كامل و انسان سالم غير كامل . شناختن انسان كامل يا انسان نمونه از ديدگاه اسلام ، از آن نظر براي ما مسلمين واجب است كه حكم مدل و الگو و حكم سرمشق را دارد ، يعني اگر بخواهيم يك مسلمان كامل باشيم چون اسلام مي خواهد انسان كامل بسازد و تحت تربيت و تعليم1.سوره بقره ، آيه . 124