راههاي شناخت انسان كامل از نظر اسلام - انسان کامل نسخه متنی

اسلامي به كمال انساني خود برسيم ، بايد بدانيم كه انسان كامل چگونه است ، چهره انسان كامل چهره روحي و معنوي اش را عرض مي كنم چگونه چهره اي است ، سيماي معنوي انسان كامل چگونه سيمائي است و مشخصات انسان كامل چگونه مشخصاتي است ، تا بتوانيم خود و جامعه خود را آن گونه بسازيم . اگر ما " انسان كامل " اسلام را نشناسيم ، قطعا نمي توانيم يك مسلمان تمام و يا كامل باشيم و به تعبير ديگر، يك انسان ولو كامل نسبي از نظر اسلام باشيم.

راههاي شناخت انسان كامل از نظر اسلام

شناخت انسان كامل از نظر اسلام دو راه دارد : يك راه اين است كه ببينيم قرآن در درجه اول و سنت در درجه دوم انسان كامل را اگر چه در قرآن و سنت تعبير " انسان كامل " نيست و تعبير " مسلمان كامل " و " مؤمن كامل " است چگونه توصيف كرده اند ، ولي به هر حال معلوم است كه ( مسلمان كامل ) ، يعني انساني كه در اسلام به كمال رسيده است ، و " مؤمن كامل " يعني انساني كه در پرتو ايمان به كمال رسيده است . بايد ببينيم قرآن يا سنت ، انسان كامل را با چه مشخصاتي بيان كرده اند و چه خطوطي براي سيماي انسان كامل كشيده اند . از قضا در اين زمينه ، چه در قرآن و چه در سنت بيانات زيادي آمده است . راه دوم شناخت انسان كامل ، از راه بيانها نيست كه ببينيم در قرآن و سنت چه آمده است ، بلكه از اين راه است كه افرادي عيني را بشناسيم كه مطمئن هستيم آنها آنچنان كه اسلام و قرآن مي خواهد ، ساخته شده اند و وجود عيني انسانهاي كامل اسلامي هستند ، چون انسان كامل اسلامي فقط يك انسان ايده آلي و خيالي و ذهني نيست كه هيچوقت در خارج وجود پيدا نكرده باشد ، انسان كامل ، هم در حد اعلا و هم در درجات پائينتر ، در خارج وجود پيدا كرده است . خود پيغمبر اكرم ( ص ) نمونه انسان كامل اسلام است . علي ( ع ) نمونه ديگري از انسان كامل اسلام است . شناخت علي ، شناخت انسان كامل اسلام است ، اما ( شناخت علي ) ، نه شناخت شناسنامه اي علي . گاهي انسان ، علي را شناسنامه اي مي شناسد ، نامش علي ، پسر ابوطالب ، ابوطالب پسر عبدالمطلب ، مادرش فاطمه دختر اسدبن عبدالعزي ، شوهر فاطمه ، پدر حسن و حسين ، در آن سال متولد شد ، فلان سال از دنيا رفت ، چنان جنگهائي كرد ، اينها شناختهاي شناسنامه اي است ، يعني اگر بخواهيم براي علي ( ع ) يك شناسنامه صادر كنيم و به شناسنامه او آگاه باشيم ، شناسنامه اش اينهاست ، اما شناخت شناسنامه اي علي ، شناخت علي نيست ، شناخت انسان كامل نيست ، شناخت علي ، يعني شناخت شخصيت علي نه شخص علي .

در هر حدي كه شخصيت جامع علي ( ع ) را بشناسيم ، انسان كامل اسلام را شناخته ايم و در هر حدي كه انسان كامل را عملا نه اسما و لفظا امام و پيشواي خود قرار دهيم ، راه او را برويم ، تابع و پيرو او باشيم و كوشش كنيم كه خود را بر طبق اين نمونه بسازيم ، [ در همان حد ] شيعه اين انسان كامل هستيم ، چون " الشيعة من شايع عليا " ( 1 ) شهيد [ اول ] در لمعه به مناسبتي اين حرف را مي گويد و ديگران هم اين را گفته اند : شيعه يعني كسي كه علي را مشايعت كند ، يعني انسان با " لفظ " شيعه نمي شود ، با " حرف " شيعه نمي شود ، با " حب و علاقه فقط " شيعه نمي شود پس با چه چيز شيعه مي شود ؟ با مشايعت ، مشايعت يعني همراهي . وقتي كسي مي رود ، شما پشت سر و همراه او مي رويد ، اين را " مشايعت " مي گويند ، شيعه علي يعني مشايعت كننده عملي علي . پس دو راه شناخت انسان كامل و همچنين فائده بحث از آن را دانستيم .

بنابراين ، مسئله انسان كامل يك بحث فلسفي و علمي [ محض ] نيست كه [ فقط ] اثر علمي داشته باشد . اگر انسان كامل اسلام را از راه بيان قرآن [ و سنت ] و از راه شناخت پرورده هاي كامل قرآن نشناسيم ، نمي توانيم راهي را كه اسلام معين كرده ، برويم و يك مسلمان واقعي و درست باشيم و همچنين جامعه ما نمي تواند يك جامعه اسلامي باشد . پس ضرورت دارد انسان كامل و عالي و متعالي اسلام را بشناسيم .

فرق " كمال " و " تمام "

اينجا يك سؤال مطرح است كه اصلا معني ( كامل ) چيست ( 1 ) ؟ انسان كامل يعني چه ؟

1 متن لمعه ، كتاب الوقف 1 بعضي چيزها خيلي واضح است ولي وقتي انسان دقت مي كند ، مي بيند اين واضح ، بيشتر از خيلي مشكلها احتياج به توضيح دارد .