انسان کامل نسخه متنی

محترم بشمارد . پس آن جنبه هائي كه علم و عقل در عرفان يا لااقل در سخنان بعضي از عرفا تحقير مي شود ، مورد تأييد اسلام نيست . انسان كامل قرآن ، انساني است كه كمال عقلي هم پيدا كرده است ، كمال عقلي هم جزء [ كمالاتش ] است .

2- درون گرائي مطلق مسئله ديگري كه در انسان كامل عرفان وجود دارد و اسلام آن را تأييد نمي كند ، اين است كه در عرفان ، فقط درون گرائي [ مطرح ] است ، يعني برون گرائي خيلي تحت الشعاع قرار گرفته است . جنبه فردي در آن زياد است و جنبه اجتماعي محو شده يا بگوئيم كمرنگ شده است . انسان كامل عرفان ، انسان اجتماعي نيست ، انساني است كه فقط سر در گريبان خودش دارد و بس . ولي اسلام ضمن تأييد همه آنچه كه در مورد دل و عشق و سير و سلوك و علم افاضي و علم معنوي و تهذيب نفس گفته مي شود ، انسان كاملش ، انسان جامع است ، برون گرا هم هست ، جامعه گرا هم هست ، هميشه سر در گريبان خودش فرو نبرده است . اگر شب سر در گريبان خود فرو مي برد و دنيا و مافيها را فراموش مي كند ، روز در متن جامعه قرار گرفته است . چنانكه گفتيم درباره اصحاب حضرت حجت عجل الله تعالي فرجه كه نمونه هايي از مسلمان كامل هستند مكرر در مكرر در اخبار آمده است كه : رهبان بالليل ، ليوث بالنهار اگر در شب سراغشان بروي ، گوئي سراغ يك عده راهب رفته اي ، سراغ عده اي رفته اي كه در دامنه يك كوه در غاري زندگي مي كنند و جز عبادت چيز ديگري سرشان نمي شود ولي در روز ، شيران
نزند . آنها راهبان شب و شيران نر روز هستند . خود قرآن هم اينها را با يكديگر جمع مي كند : " التائبون العابدون الحامدون السائحون الراكعون الساجدون " اينها همه ، آن جنبه هاي دروني است . بعد مي فرمايد : " الامرون بالمعروف و الناهون عن المنكر " . ( 1 ) ، فورا وارد جنبه هاي جامعه گرائي آنها مي شود : آنها مصلحان جامعه خود هستند . يا در آن آيه كريمه مي فرمايد : " محمد رسول الله و الذين معه اشداء علي الكفار رحماء بينهم " در اينجا اول جنبه جامعه گرائي را مي گويد : پيامبر و همراهانش حال بنا بر بعضي تفاسير ، خصوص همراهانش را مي گويد " اشداء علي الكفار رحماء بينهم " در مقابل پوشندگان حق و حقيقت و كساني كه با حقيقت عناد مي ورزند ، با صلابت و محكم و [ مانند ] ديواري روئين هستند و نسبت به اهل ايمان يك پارچه محبت ، مهرباني ، خير و رحمت . بعد مي فرمايد : " تريهم ركعا سجدا " همين جامعه گراها را در حال ركوع و سجود مي بيني " يبتغون فضلا من الله و رضوانا " از خداي خود فزوني مي خواهند و به آنچه دارند قانع نيستند و رضاي حق را مي خواهند ، يعني افرادي نيستند كه براي خود ، دنيا يا آخرت را بخواهند ، براي آنها رضاي حق از هر چيزي برتر و بالاتر است . " سيماهم في وجوههم من اثرالسجود " (2) در چهره آنها آثار عبادت و آثار سجود را مي بيني . اين يك نقطه ضعف ديگري است كه در انسان كامل تصوف ديده مي شود . البته بسياري از پيشروان عرفان چون شديدا

1 سوره توبه ، آيه . 112

2-سوره فتح ، آيه . 29