بحثى در منابع مالى امام سجّاد(عليه السلام) - بررسی نقش امام سجاد (ع) در رهبری شیعه نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

بررسی نقش امام سجاد (ع) در رهبری شیعه - نسخه متنی

محمد رنجبر

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بحثى در منابع مالى امام سجّاد(عليه السلام)

بحثى كه در اين جا مطرح است، آن كه با وجود جوّ خفقان و پر از اختناق اموى و زير نظر داشتن همه اعمال و حركات حضرت، به خصوص روابط ايشان با ديگران، مخارج مالى امام(عليه السلام) چگونه و از چه راه هايى تأمين مى شد؟ حضرت از يك سو، بخشش هاى زيادى به افراد مى كردند و حتى بدهى پانزده هزار دينارى محمّد بن اسامه را پرداختند و از سوى ديگر، بنا بر تحقيقى كه بعضى از محقّقان انجام داده اند، پديده «سازمان وكالت»، كه مهم ترين وظيفه اش جمع آورى حقوق شرعى ـ مانند خمس و زكات ـ از شيعيان و رساندن آن ها به دست امامان معصوم(عليهم السلام)بوده است، تا آن زمان پاى نگرفته بود. (زمان شروع كار اين سازمان، عصر امام صادق(عليه السلام)بوده و در عصر امام كاظم(عليه السلام) به صورت يك نهاد رسمى انجام وظيفه مى كرده است.)(103)

به نظر مى رسد كه درآمد حضرت از راه هاى گوناگونى تأمين مى شده است كه در ذيل، به مهم ترين آن ها اشاره مى شود:

1. چشمه و زمين هايى كه از پدر بزرگوارشان، امام حسين(عليه السلام)، به صورت ارث به حضرت منتقل شده بود;

2. مستمرى و حقوقى كه از زمان عمر، براى بنى هاشم معيّن گشته بود و در دوران هاى بعد نيز ادامه داشت و امام سجّاد(عليه السلام) هم كه از بنى هاشم بودند، از اين حقوق بهره داشتند;

3. سهمى كه از غنايم، نصيب ايشان مى شد;

4. راه اندازى تجارت به وسيله خادمان خويش (كه محموله هاى ميوه و غلاّت را به مدينه حمل مى كردند);

5 . صدقات پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و اميرالمؤمنين(عليه السلام);

6 . به وسيله كرامات و امور خارق العاده.

عبدالعزيز سيّدالاهل درباره درآمدهاى امام(عليه السلام) مى گويد:

حسين بن على(عليه السلام) پيش از آن كه به شهادت برسد، وام زيادى بر او هموار شده بود كه شايد به هفتاد هزار دينار مى رسيد، او به عنوان وام از مردم مى گرفت و در امور خيريه و صدقه انفاق مى كرد و به يتيمان و فقرا اعطا مى فرمود. حسين(عليه السلام) مقدارى آب و زمين داشت كه از آن ها غلّه به دست مى آورد و ماليات و خراج مى پرداخت، از اين بالاتر، مستمرى و فريضه اى (مقرّرى اى) بود كه از زمان عمر، در بيت المال معيّن شده بود. آن گاه امام سجّاد(عليه السلام) تصميم گرفت كه از آب و چشمه هاى پدر بزرگوارش، قسمتى را كه در نجد، «عين جديه» يا «عين بجنس» ناميده مى شد، به فروش برساند و نام اين چشمه را از آن جهت «بجنس» مى خواندند كه غلامى به همين نام بر سر آن كار مى كرد و براى حسين(عليه السلام) از آن آب مى كشيد. امام سجّاد(عليه السلام)آن را به وليد بن عتبة بن ابوسفيان فروخت و دِين پدرش را ادا كرد.(104)

وى در جاى ديگر مى نويسد:

/ 133