بررسی نقش امام سجاد (ع) در رهبری شیعه نسخه متنی

بودند و نيز از بخشش هاى خلفا بهره مند بودند، شروع به مال اندوزى كردند. زيادشدن دارايى، تشكيل زندگى هاى پرتجمّل همراه با وسايل آسايشِ زياد را موجب گرديد; به گونه اى كه در اين باره با يكديگر به رقابت پرداختند و كنيزكان و غلامان بسيارى خريدند، به خصوص كنيزكانى كه به موسيقى و آوازه خوانى آگاه باشند. به تدريج، مردم ديگر نيز در اين كار به آنان اقتدا كردند. انحطاط اخلاقى در عصر حاكميت يزيد به حدّى گسترش يافت كه دو شهر مكّه و مدينه نيز از اين آلودگى ها محفوظ نماندند.

امام حسين(عليه السلام) در وصف اجتماع آن روز چنين مى فرمايد:

النّاسُ عبيدُ الدّنيا و الدّينُ لَعقٌ عَلى اَلْسِنتهم يَحُوطُونه مادَرَّتْ به معائشهم فإِذا مَحِّصوا بالبلاءِ قلّ الدّيانون.(1)

مردم بنده دنيايند، دين را تا آن جا مى خواهند كه زندگانى خود را بدان سر و سامان دهند، و چون آزمايش به ميان آيد، دين داران اندك اند.

قتل عام زنان و مردان در واقعه حرّه و تجاوز به حرم مسلمانان، كه در نوع خود بى سابقه بود، روحيه مردم شهر را دگرگون ساخت. اشراف و ثروتمندان بى اعتنا به احكام دينى و اخلاقى اسلام، براى رهايى از رنج درون و بى خبر ماندن از آنچه در پيرامونشان مى گذشت، به مى گسارى و شنيدن آواز خنياگران روى آوردند.

شوقى ضيف مى نويسد:

پندارى دو شهر مكّه و مدينه را براى خنياگران پرداخته بودند، تا آن جا كه

1 . خوارزمى، ابو (المؤيد الموفق بن احمد المكّى)، مقتل الحسين، تحقيق محمد السماوى، ج 1، ص 337.