بررسی نقش امام سجاد (ع) در رهبری شیعه نسخه متنی

مناسب ديدند، هر كدام به ايراد سخن پرداختند و چنان خطبه هايى پر شور خواندند كه همه حاضران مبهوت شده، بى اختيار گريستند.(1)

امام زين العابدين(عليه السلام)نيز كه مردم را آماده يافتند، به جمعيت ـ كه بلند بلند گريه مى كردند ـ اشاره نمودند تا ساكت شوند، سپس به پا خاستند و پس از حمد پروردگار و ستايش پيامبر(صلى الله عليه وآله)به ايراد سخن پرداختند.(2)

حضرت در اين خطبه كوتاه و روشنگر، حادثه كربلا را از دو بُعد مورد بررسى و تجزيه و تحليل قرار دادند:

از يك سو، درنده خويى ها و جنايات ضد انسانى يزيد و مزدوران او را بر ملا كردند و آنان را به عنوان قاتل، غارتگر، شكننده حرمت فرزند پيامبر(صلى الله عليه وآله)و اسيركننده خاندان وى معرفى كردند و كوفيان را انسان هايى حيله گر، پيمان شكن و شريك جرم يزيد قلمداد نمودند و به عواقب وخيمى كه در انتظارشان است، آگاهى دادند.

از سوى ديگر، امام حسين(عليه السلام)و خاندانشان را اهل بيت پيامبر(عليهم السلام)معرفى نمودند و شهادت آن حضرت و يارانش را به عنوان بزرگ ترين افتخار خويش مطرح كردند. بدين سان، حضرت سجّاد(عليه السلام)با بيان چهره اصلى اين نهضت، مانع از آن شدند كه دستگاه تبليغاتى يزيد حوادث را به نفع خود جلوه دهد و در آن جعل و تحريف اعمال كند.

سخنان افشاگرانه زينب كبرى و امام زين العابدين(عليهما السلام) در برابر كوفيان،

1 . ابن طاووس، اللّهوف فى قتلى الطّفوف، ص 91.

2 . درباره متن خطبه، ر.ك.به: همان، ص 92 ـ 93. بعضى از محققان با ذكر شواهدى احتمال داده اند كه اين خطبه پس از بازگشت اهل بيت(عليهم السلام)از شام، در كوفه ايراد شده باشد. (در اين زمينه، ر.ك.به: مهدى پيشوايى، سيره پيشوايان، ص 207 ـ 208.)