بررسی نقش امام سجاد (ع) در رهبری شیعه نسخه متنی

قضيه را مشكوك تلقّى مى كند. سعيد نفيسى در تاريخ اجتماعى ايران، آن را افسانه مى داند.(1)

علاوه بر اين، از صدها سال پيش، محدّثان و نسب دانان بر مضمون اين روايات خرده گرفته اند و به انكار آن پرداخته اند.

ابن عِنَبه، از نسب شناسان معروف علوى (م 828 ق.)، در اين باره مى نويسد:

خداوند على بن الحسين(عليه السلام) را به فرزندزادگى پيغمبر(صلى الله عليه وآله)، از پادشاه زادگى بى نياز فرموده است; آن هم دخترى كه بر سنّت اسلامى متولد نشده است. اگر پادشاهى موجب شرف بود، بايد عجم بر عرب و بنى قحطان(2) بر بنى عدنان فضيلت داشته باشند.(3)

وى پس از اين كه مى گويد قول مشهور آن است كه مادر امام سجّاد(عليه السلام)دختر يزدگرد سوم و نامش «شاه زنان» بوده، در پايان مى افزايد: «بسيارى از نسب شناسان و مورّخان اين قول را نپذيرفته اند. بنا به گفته آن ها، دختران يزدگرد همراه او به خراسان رفتند.»(4)

1 . مرتضى مطهرى، خدمات متقابل اسلام و ايران، ص 108.

2 . قحطانيان عرب هاى ساكن جنوب عربستان هستند كه از دير زمان معينيان، سبأ و حميريان در آن جا پادشاهى داشته اند، در حالى كه عدنانيان (عرب هاى شمالى) بيابان نشين بودند.

3 . ابن عنبه، (جمال الدين احمد بن على الحسينى)، عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب، ص 173.

4 . همان، ص 172.