1 ـ از نظر آثار: هر دو امنيت جامعه را به خطر مى اندازند.2 ـ از نظر مجازات : هر دو جرم و مستوجب مجازات هستند.3 ـ از نظر نوع جرم : الف : هر دو از جرائم داخلى حكومت اسلامى است .ب : هر دو جرم عليه حكومت اسلامى و حاكميت اسلام است .4 ـ از نظر احكام : الف : در هر دو، مجرم داراى مسئوليت كيفرى است .ب : درصورت مسلمان بودن مجرم آثار اسلام بر هر دو بعداز ارتكاب جرم نيز باقى است .
6 ـ قوانين موضوعه :
در قانون مجازات اسلامى سخنى از بغى مطرح نشده است و هيچ جرمى با عنوان مجرمانه ((بغى )) نـاميده نشده و ماده قانونى كه منطبق بر عمل باغيان مذكور در فقه اسلامى باشد وجود ندارد. تـنـهـا ماده اى كه به عقيده برخى از محققان شباهت زيادى با تعريف بغى دارد، ماده 186 قانون مـجـازات اسلامى است كه بايد عنوان مجرمانه آن را بغى بناميم نه محاربه .^(67) در اين قانون مقرر گرديده :((هـر گـروه يا جمعيت متشكّل كه در برابر حكومت اسلامى قيام مسلّحانه كند مادامى كه مركزيت آن بـاقـى اسـت تـمـام اعـضا و هواداران آن كه موضع آن گروه يا جمعيت را مى دانند و به نحوى در پـيـشـبـرد اهـداف آن فـعـاليـّت و تـلاش مـؤ ثر دارند محاربند؛ اگرچه در شاخه نظامى شركت نداشته باشند)).گـرچـه تـعـريـف مـاده مـزبـور شباهت زيادى با ((بغى )) دارد، اما تغيير عنوان ((محاربه )) به بـركـنـار كـردن حـاكـم است و آنچه از اين ماده به ذهن مى رسد، قيام در برابر حكومت به منظور مـخـالفـت بـا اصـل حـكـومـت اسـلامـى و بـرانـدازى آن اسـت كـه ايـن عمل در فقه اسلامى در حكم محاربه مى باشد.ثـانـيـا: هـر قـيـامـى عـليـه حـكـومـت را نـمـى تـوان بغى دانست و تنها در صورتى كه همراه با تاءويل باشد و مرتكبين آن مسلمان باشند و با شروط ديگر، بغى ناميده مى شود. و اين ماده به صـورت عـام هر قيامى را محاربه مى داند و با تغيير عنوان به بغى بايد به شرائط آن نيز اشاره گردد. و فقط صرف عوض كردن عنوان براى ارائه تعريفى از بغى كافى نيست .ثالثا: اگر عنوان عوض شود، تنها به يك قسم از بغى اشاره گرديده و آن بغى به صورت مسلحانه است در حالى كه بغى گاهى بدون استفاده از سلاح است .رابـعـا: بـغـى مسلحانه نيز در فقه به دو صورت است يا سازمان يافته و يا بدون سازمان و تشكيلات ، كه اين ماده فقط به قسم اوّل آن اشاره كرده است .گرچه غير از اشكال اوّل ، سـاير اشكالات به جنبه تعريفى بودن ماده بر مى گردد و در تعريف اشاره به يكى از اقـسـام عنوان كافى است و براى شرح آن اسم توضيحى بيش از اين لازم به نظر نمى رسد و ساير موارد در بحث شروط بررسى مى شود.
پيشينه تاريخى ((بغى ))
نگاهى به پيشينه تاريخى بغى از دوران رسول خدا(ص ) تا عصر حاضر، مؤ يّد اين نظريه اسـت كـه شـريـعـت اسلامى در برخورد با مخالفان ، شيوه خاصى را ارائه و بر اساس نيّت و نـوع جـرم هـمـواره بـين حركت هاى مخالفان تفكيك قائل بوده است . به گفته يكى از محققان ، در زمـانـى كـه در جـهـان مـجـرم سـيـاسـى خـطـرنـاك تـريـن مـجـرم ، و مـجـازات او تـا اوايـل قـرن نـوزدهـم ، مـرگ ، سـوزانـدن ، و مـصـادره امـوال بـود و حـتـّى خـانواده وى نيز مجازات مى شدند، شريعت مقدس اسلام در چهارده قرن پيش ، بـيـن جـرم سـيـاسـى (بـا عـنـوان بـغـى ) و عـادى تـفـكـيـك قائل شد.^(68) جـهـت اطـلاع بـيشتر خوانندگان در فصل حاضر اشاره اى به روند تاريخى جرم بغى گرديده است .
1 ـ عصر رسول خدا(ص ) (1 / 2)
بـارهـا رسـول خـدا(ص ) بـه عـلى (ع ) فـرمـوده بـود كـه پـس از من حوادث ناگوارى رخ خواهد داد^(69) و ناكثين و قاسطين و مارقين با تو به جنگ بر مى خيزند و شورش و بغى خواهند كـرد. حـضـرت على (ع ) نيز در نهج البلاغه مى فرمايد: ((من بين دو امر قرار گرفتم : يا با اهل بغى نبرد كنم و يا به آنچه پيامبر آورده
لطفا منتظر باشید ...
