1 ـ تعريف جرم - بغات و محاربان نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

بغات و محاربان - نسخه متنی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

مورد مؤ اخذه قرار مى دادند. همچنين او را حتى از حقوقى كـه مـجـرمـان عـادى بـرخـوردار بـودنـد مـحـروم مى كردند.^(271) پس از انقلاب فرانسه ديـدگـاه قـوانـين عرفى نسبت به جرم سياسى تغيير كرد و پس از آن كه انقلاب هاى زيادى در كـشـورهـاى اروپـايى رخ داد و در نظام هاى سياسى دگرگونى هاى متعددى پيدا شد، به مجرم سـيـاسـى به ديد دلسوزى و مهربانى نگريسته شد و براى جرايم سياسى مجازات هايى كه در مجموع سبك تر از مجازات هاى عادى است وضع شد.

شـارحـان قـوانـيـن دربـاره مـشـخـصـه اى كه جرم عادى و سياسى را از يكديگر متمايز مى سازد اخـتـلاف نـظـر دارند، در ادامه ، به برخى از اين ضوابط و نقد و بررسى آنها خواهيم پرداخت .^(272) همچنين رابطه بين جرم سياسى ، و جرم بغى ـ كه به نظر بعضى از حقوقدانان اسلامى ، جرم سـيـاسـى در اسلام ، با عنوان جرم بغى از آن تعبير شده و سابقه 14 قرنه دارد ـ بيان خواهد شد.

قـبـل از آن كـه بـه رابـطـه جـرم بـغـى و ((جـرم سـيـاسـى )) كـه امـروزه در مـحـافـل قـانـونـى كـشـور مورد توجه قرار گرفته بپردازيم ، لازم است در مورد كلماتى مانند ((جرم )) ((سياست )) و ((جرم سياسى )) توضيحى هر چند مختصر ارائه دهيم .

1 ـ تعريف جرم

الف ـ جرم از ديدگاه شريعت اسلامى :

جـرم از ديـدگـاه شـريـعـت اسلامى ، عبارت است از محظور (بهتر است بگوئيم گناه )شرعى كه خداوند به وسيله كيفر حد يا تعزير از آن منع كرده است .

((گناه )) (محظور شرعى )، يا از طريق انجام عملى كه از آن نهى شده تحقّق مى پذيرد و يا از طـريـق تـرك عـملى كه به انجام آن امر شده است . وصف محظور به صفت ((شرعى )) اشاره به اين نكته است كه جرم بايد از طرف شارع معيّن شود.

بنابراين ، جرم انجامِ حرام يا ترك واجبى است كه داراى مجازات باشد. به عبارت بهتر، جرم ، فـعـل يـا تـرك فـعـلى اسـت كـه شـريـعـت آن را تـرسـيـم و بـراى آن مـجـازات تـعـيـن كرده است .^(273)

ب ـ جرم در قوانين عرفى :

تـعـريـف جرم آن گونه كه مورد پذيرش اكثر حقوقدانان بوده و در قواينن جزايى آمده است به شرح زير است :

جرم عبارت است از عملى كه قانون آن را ممنوع كرده يا ترك فعلى كه قانون آن را لازم دانـسـتـه اسـت و بـر آن رفـتـار، كـيـفـرى بـه عـنوان ضمانت اجراى آن تعيين كرده است .^(274) هـمـانـطـور كـه مـلاحـظـه نـمـوديـد، تـعـريـف جـرم در شـريـعـت اسـلام بـا قوانين عرفى توافق كامل دارد. تنها اختلاف در منشاء قانون است : در اسلام منشاء قانون شريعت و شارع است در حقوق عرفى منشاء قانون ضوابط قانونى كشور است .

2 ـ سياست

سياست در لغت به معنى قيام كردن به آنچه كه مصلحت آن چيز است .^(275) تعريف شده و در اصطلاح تعاريف متعددى براى آن ارائه گرديده است . يكى از محققان ، سياست را اين گونه تعريف مى كند:

((سـيـاسـت به هر گونه افعال و فعّاليّت هايى اطلاق مى شود كه انسان به واسطه آن ، به اصلاح نزديك مى شود و از تباهى و فساد دور مى گردد)).^(276) و در تـعـريـفـى ديـگـر، سـيـاسـت ((تـدبـيـر و اداره كـردنـى كـه از نـاحـيـه حـكـومـت نـاشـى شود)).^(277) معنى گرديده است .

3 ـ جرم سياسى

1/3 ـ از ديدگاه حقوقدانان :

در تـعـريـف جـرم سـيـاسـى گـرايـش هاى مختلفى وجود دارد؛ به عقيده گروهى ، در تعريف جرم سياسى هدف و انگيزه مجرم بايد ملاك و معيار باشد يعنى ؛ اگر هدف و انگيزه سياسى باشند، جرم سياسى است . پروفسور بلانش در تعريف جرم سياسى مى گويد:

((جرايمى را بايد سياسى شناخت كه انگيزه و هدف آنها سياسى است )).^(278) به عقيده گروه ديگر، ملاكِ جرم سياسى ، طبيعت حق مورد تجاوز است ؛ يعنى اگر اقدام مجرمانه به دولت و

/ 104