بغات و محاربان نسخه متنی

البـتـه آنـچه كه گفته شد حكم اموال از حيث غنيمت گرفتن يا نگرفتن آن بود امّا اين كه باغيان ضامن اموال غارت شده و از بين رفته مسلمانان اهل عـدل مـى بـاشـنـد دليـلى اسـت كـه گـاهـى مـمـكـن اسـت از هـمـيـن بـاب اموال آنها براى جبران خسارت مصادره شود.

نكته : در مورد جرايمى كه باغيان در موقع درگيرى و جنگ مرتكب مى شوند، مانند كشتن ، از بين بـردن امـوال ، تـخـريـب امـاكـن دو ديـدگـاه وجـود دارد: در ديـدگـاه اوّل كـه بـيـشـتـر فـقـهـاى شـيـعـه بـه آن مـعـتـقـدنـد، شـورشـيـان در مـقـابـل اتـلاف امـوال و نـفـوس و تـمـام جـرايـمـى كـه مـرتـكـب شـده انـد مـسـؤ ول خـواهـنـد بـود.^(260) در ديـدگـاه دوم در صـورتـى كه تمام شرايط لازم براى تحقق بغى و خروج بر حاكم جامعه فراهم باشد و در حين درگيرى ، شخصى توسط آنان كشته شود يا مكانى تخريب گردد مسؤ وليتى متوجه آنها نخواهد بود.^(261) آنـچـه بـاعث گرديده كه ديدگاه دوّم به نظر صحيح تر بيايد سيره حضرت على (ع ) در جنگ جـمـل اسـت كـه هـيـچ كـس را به خاطر قتل و... مجازات نكرد با توجه به اين كه حق قصاص حقى خـصـوصـى اسـت و يـا اتـلاف امـوال و ضـمـان در مـقـابـل آن از حـقـوق صـاحـبـان اموال است كه اگر بنا بر عفو و بخشش باشد مى بايست از اولياى دم كسب تكليف مى شد، مگر ايـن كـه ايـن مـسئله را از راه ولايت امام بر جامعه اسلامى حلّ كنيم و شرايط جنگ را شرايطى ويژه بـدانـيـم بـلكـه در آن هـمـانـطـور كـه اخـتـيـار شـروع و خـتـم جـنـگ بـر امـام اسـت ، مسائل ضمان نفس و مال در حال جنگ را هم از اختيارات امام المسلمين بدانيم .

4 ـ ذرارى بـاغـيـان (زن و فـرزنـد آنها): در جنگ با باغيان ، تعرض به زنان و بچه هاى آنان جايز نيست ، مگر آن كه بغات از آن ها در جنگ كمك بگيرند و آن ها نيز در جنگ شركت كنند.

علامه حلّى در اين باره مى گويد:

((اگر اهل بغى در جنگ از زنان و بچه ها و بردگانشان كمك خواستند و آنان نيز پذيرفتند و در نبرد شركت كردند با آنان نيز جنگ مى شود هر چند منجر به قتلشان شود)).^(262) صـاحـب جـواهـر در مـورد صـورتـى كـه از زن و فرزند به عنوان سپر استفاده كنند و آنها را در مقابل خويش قرار دهند مى گويد: در اين صورت نيز كشته مى شوند.^(263) و در مورد زن و فـرزنـد بـاغـيـان مى گويد:

در هر صورت نمى توان آنها را به كنيزى گرفت و به عنوان اسـيـر آنـهـا را نـگـهـدارى كـرد و اين مطلب مورد اتفاق همگان است ؛^(264) هر چند شيخ در ((خـلاف )) و شـهـيـد در ((دروس )) بـه نـقـل از ابـن جـنـيـد مـى گـويـنـد كـه مى شود آنها را حبس نمود.^(265) 5 ـ كشته شدگان : علماى شيعه در مورد باغيان كه كشته شده اند احكام ساير مسلمانان را جارى نـمـوده انـد و مـعـتـقـدنـد كـه بـاغـى اگـر كـشـتـه شـد بـايـد او را غسل داد و بر او نماز خواند و دليل خود را مسلمان بودن باغى و همچنين احتياط در مسئله ذكر نموده اند.^(266) كـسـانـى را كـه همراه امام و يا نائب امام در جنگ شركت داشته و كشته شده اند شهيد مى دانند و در صـورتـى كـه شـخـص در مـعـركـه شـهـيـد شـده اسـت نـيـاز بـه غسل ندارد و تنها بر او نماز خوانده مى شود.^(267) 6 ـ هـمـدسـتان : باتوجه به بررسى هاى فراوان درفقه شيعه معلوم گرديد عنوان ((همدستان باغى )) به عنوان يك عنوان مستقل شبيه آنچه در مورد همدستان محارب گفته شده مورد بحث قرار نگرفته است ، امّا با توجه به قواعد فقهى مى توان حكم آن را استخراج نمود:

تعاون بر اثم يكى از عناوين محرّمات است كه فرد با يارى رساندن به باغى و ظالم او را در تحقق گناه و جرم بغى معاونت كرده و از اين باب حاكم اسلامى مى تواند او را تعزير نمايد:

هـر چـند گاهى عوامل و افرادى كه در طرح ريزى و سازماندهى و تجهيز و شجيع باغيان مؤ ثر بوده اند نقش اصلى ايجاد بحران را به عهده داشته و كسانى كه به عنوان باغى عملا دست به اقـداماتى عليه حكومت و حاكم اسلامى زده اند آلت دست آنها قرار گرفته اند و اگر نتوان آنها را بـه عـنـوان بـاغـى مـورد مـؤ اخذه قرار داد ولى به عنوان مُفْسِد كه با تحريك افراد براى درگيرى با حكومت زمينه ساز فساد در جامعه گرديده مى توان تحت تعقيب قرار داد. قانونگذار در مـاده 10 جـرائم بـر ضـد امـنـيـت داخـلى : بـا