بغات و محاربان نسخه متنی

تشكيلات آن صدمه بزند جرم سياسى است .

پـروفـسـور گـارو مـى گـويد: ((جرم سياسى جرمى است كه موضوع منحصر آن ، تخريب و يا تغيير و يا تزلزل يك يا چند عنصر از عناصر نظام سياسى مى باشد)).^(279) و به عقيده برخى حقوقدانان هر دو ملاك مى تواند در تعريف جرم سياسى لحاظ گردد:

سـيـاسـى و اجـتـمـاعـى و اخـتـلال در مـديـريت سياسى و صدمه به زمامدارى كشور بوده و يا هر عـمل مجرمانه اى كه نتيجه آن سرنگونى نظام سياسى و اجتماعى و صدمه به مقامات سياسى و رئيس كشور باشد)).^(280)

2/3 ـ تعريف جرم سياسى در قانون كشورها:

قانونگذاران كشورهاى مختلف از راه هاى زير براى تعيين و يا تعريف جرم سياسى استفاده كرده اند:

گاهى جرم سياسى را بوسيله تعريف قانونى مستقيما مشخص مى كنند و گاهى قسمتى از جرايم را تـحـت عـنوان جرايم سياسى ذكر مى كنند و گاهى نيز به طور غيرمستقيم بدون تعريف كردن يـا مـشـخـص كـردن جـرم سياسى ، به وضع مجرمان سياسى از نظر مجازات و طرز دادرسى مى پردازند.

قانون 1929 آلمان در تعريف جرم سياسى مى گويد:

((جـرم سـيـاسـى عـبـارت اسـت از هـر گـونه حمله و تعرض مجرمانه بر ضد وجود يا حق حاكميت دولت يـا بر ضد رئيس دولت يا يكى از اعضاى حكومت ، از آن جهت كه عضو حكومت است ، يا بر ضـد قـانـون اسـاسـى كـشور، يا بر ضد حقوق سياسى يا انتخاباتى مردم ، يا بر ضد حسن روابـط با كشورهاى خارجى )). قانون فرانسه ، هر چند مبادرت به تعريف جرم سياسى نكرده و فـقـط به احصاى اين دسته از جرايم پرداخته است ، ولى با اين وجود در مقدمه قانون 1927 راجع به استرداد مجرمان در تعريف مجرم سياسى چنين مى گويد:

مـجـرمان سياسى كسانى هستند كه فقط عوامل سياسى آنان را وادار به نقص ((قانون )) مى كند. در قانون مجازات سوريه نيز آمده :

1 ـ جـرم سـيـاسـى عـبـارت از جـرايمى است كه فاعل آن با انگيزه سياسى مرتكب آن گردد..

2 ـ هـمـچـنـيـن
جـرايـم عـليـه حـقـوق سـيـاسـى فـردى و عـمـومـى نـيـز جـرم سـيـاسـى است مادامى كه فاعل آن به خاطر انگيزه شخصى و پست مرتكب آن جرم نشده باشد)).

تعريف جرم سياسى در پيش نويس پيشنهادى لايحه جرم سياسى در ايران قـانـونـگـذار در ايـران نـسـبـت بـه تـعريف جرم سياسى اقدامى صورت نداده است هر چند كه در اصـل يـكـصـد و شـصـت و هـشـتـم نحوه رسيدگى به آن و همچنين تعريف جرم سياسى بر اساس موازين اسلامى را از وظايف قانونگذار عادى شمرده است .

در سـال هاى اخير اقدامات جدى از سوى مراجع ذى صلاح نسبت به تدوين قانونى جامع در مورد جرم سياسى و نحوه رسيدگى به آن در محاكم دادگسترى صورت گرفته است كه ما به آنها اشاره مى نماييم .

تـعـريـف اوّل : در مـاده 1 پـيـش نـويـس پـيـشنهادى تهيه شده توسط معاونت حقوقى و امور مجلس وزارت دادگـسـتـرى چـنـيـن آمـده : ((جـرم سـيـاسـى عـبـارت اسـت از افـعـال و اقـدامـات گـروه هـاى سـيـاسـى قـانـونـى كـه بـدون اعمال خشونت و درگيرى به منظور مقابله با سياست هاى داخلى و خارجى دولت جمهورى اسلامى ايران انجام گيرد)).

تعريف دوم :

((فـعـل يـا تـرك فـعـلى كـه مـطـابـق قـوانـيـن مـوضـوعـه قـابـل مـجـازات اسـت ، هـر گـاه بـا انـگـيزه سياسى عليه نظام سياسى مستقر و حاكميت دولت و مـديريت سياسى كشور و مصالح نظام جمهورى اسلامى و يا حقوق سياسى ، اجتماعى و فرهنگى شهروندان و آزادى هاى قانونى آنان ارتكاب يابد، جرم سياسى به شمار مى آيد، مشروط بر آن كه مقصود از ارتكاب آن ، نفع شخصى نباشد)).^(281) در تعريف دوم : جرم سياسى را هـم فـردى مـى دانـد و هـم او را قـابـل تـعـقـيب و پيگرد معرفى مى كند، يعنى (بر خلاف تعريف اوّل ) عـلاوه بـر گروه ، فرد نيز مى تواند مرتكب جرم سياسى شود. همچنين در هر دو تعريف ، هم انگيزه مجرم و هم فعل و عملِ خارجى او ملاك و معيار دانسته شده است .

4 ـ ضوابط تعريف جرم سياسى :

هـمـانـطـور كـه قـبـلا گـذشـت براى تعريف جرم سياسى معيار و ملاك هاى مختلفى مدّ نظر قرار گرفته كه