مـفـسـريـن شـاءن نـزول هـاى مـخـتـلفـى در مـورد ايـن آيـه بـيـان داشـتـه انـد كـه در ذيل به برخى از آنها اشاره مى شود.در مجمع البيان در مورد شاءن نزول آيه آمده است :((در سـبـب نـزول آيـه ، اخـتـلاف هـسـت ، گـفـتـه شـده كـه ايـن آيـه در مـورد قـومـى نـازل شـده اسـت كـه مـيـان آنـهـا و پيامبر پيمانى بوده است و آنها پيمان را شكستند و به فساد پـرداخـتـنـد.ابـن عـبـاس و ضـحـّاك بـر ايـن نـظـرنـد.بـه نـظـر حـسـن و عكرمه ،اين آيه در مورد اهـل شـرك نـازل شـده اسـت ،و نـيـز گـفـتـه شـده كـه آيـه در مـورد عـُرَيـنـيـّن نـازل شـده اسـت ، آن هـا بـراى اظـهـار اسـلام خـود بـه مـديـنـه آمـدنـد،آب و هـواى مـدينه با آنها نـاسـازگـار بـود و رنـگ ايـشـان زرد شـد پيامبر بدانها فرمود كه از مدينه بيرون شده و به مـحّل نگهدارى شتران زكاتى بروند...تا آخر قتّادة و سعيد بن جبير وسدى بر اين نظرند، امّا بـه نـظـر بـيـشـتـر مـفـسـران آيـه در مـورد قـُطـّاع الطـريـق نازل شده است و تمام فقهاء همين قول را پذيرفته اند))^(308) علامه طباطبايى در مورد شاءن نزول آيه چنين مى فرمايد.در كتاب كافى از امام صادق (ع )نقل شده كه حضرت فرمود:گـروهـى از قـوم بـنـى ضـبـّه خدمت پيامبر اكرم رسيدند در حالى كه مريض بودند. پيامبر آنها گـفـتـنـد كـه مـا را از مـدينه خارج كن (به علّت اينكه آب و هواى مدينه با آنها سازگار نبود از پيامبر خواستند كه آنها را به نقطه ديگرى بفرستد) پيامبر اكرم نيز آنها را به محلى خارج از مـديـنـه كـه مـحل نگهدارى شترهاى زكاتى بود فرستاد تا از شير و ادرار شترها براى مداواى خـود اسـتـفـاده نـمـايند. زمانى كه از مرض نجات پيدا كردند سه نفر از آنها ماءمورين نگهدارى شـتـرهـا را كـشـتـنـد و امـوال را بـه غـارت بـردنـد چون اين خبر به پيامبر رسيد حضرت براى دسـتـگـيـرى آنـهـا عـلى (ع ) را روانـه كـرد. على (ع ) آنها را در حالى كه متحيّر و سرگردان در بـيـابـانـى در نزديكى يمن مانده بودند و قدرت خارج شدن از آنجا را نداشتند، دستگير كرد و به خدمت پيامبر آورد كه در اين هنگام اين آيه نازل شد^(309) ((انّما جزاء الذين ....)).واقدى از علماء اهل سنت در مورد شاءن نزول آيه بيان مى دارد:هـشـت نـفـر از اهالى عُرينَه به مدينه آمدند و اسلام آوردند. چون هواى مدينه به آنها نمى ساخت ، پيامبر آنها را به ذى الجَدْر فرستاد تا عهده دار مواظبت از گله شتر مسلمانان شدند.امـا ايـشـان پـس از مـدتـى بـه پـيـامـبـر خيانت كرده گله رابه غارت بردند، پيامبر يسار را با گروهى به تعقيب آنها فرستاد و او نيز با آنان جنگيد امّا به اسارت درآمد و ايشان دست و پاى وى را بـريـدند و خار در چشم و زبانش فرو كردند تا كشته شد. پيامبر كُرز بن جابر فِهرى را به نبرد با ايشان فرستاد كُرز همه آنان را دستگير كرده نزد پيامبر آورد پيامبر دستور داد تـا دسـت و پـاى ايـشـان را بـريـدنـد و بـر چـشـم هـايـشـان ميل كشيدند و در آنجا به دارشان زدند.گفته شده است كه آيه محاربه در اين هنگام نازل شد^(310).
ج ـ تفسير آيه 33 مائده :
مـى تـوان گـفـت كـه هـمـه فـقـهـايـى كه متعرض احكام محاربه شده اند،به تفسير آيه شريفه پرداخته اند كه به برخى از آنها اشاره مى شود.((يـحـاربـون اللّه )) يعنى كسانى كه با اولياى خدا و پيامبر او محاربه مى كنند و مى كوشند بـر روى زمـيـن فـسـاد بـرپا نمايند.همان گونه كه گفتيم معناى محاربه عبارت است از شمشير كـشـيـدن و در راه هـا ايـجـاد تـرس كـردن ، مـجـازات چـنـيـن كـسـانى به اندازه استحقاق آنان است ^(311).)) علامه طباطبايى در ذيل آيه ،چنين مى فرمايد:در ايـنـجـا ((فساداً)) مصدرى است كه به جاى حال نشسته است ، اگر چه پس از آن كه معلوم شد اراده مـعـنـاى حـقـيقىِ محاربه در اينجا محال است و به ناچار بايد معناى مجازى آن مراد باشد اين كـلمـه مـعـنـاى گـسـتـرده اى پـيدا خواهد كرد... و مخالفت با هر حكمى از احكام شرعى و اقدام به هرگونه ظلمى
لطفا منتظر باشید ...
