يكى از مشتقات كلمه ((بغى )) واژه ((ابتغاء)) مى باشد كه در آيات قرآن كريم اين كلمه بيشتر در مـعـنـى طـلب و درخـواسـت بـجا و بحق استعمال شده است ، مانند ((وَ تَرى الفُلْكَ مَوَاخِرَ فيِه وَ لِتـَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون )) (نحل آيه 14) ((وَابْتَغِ فَيِما ءَاَتك للّه الدارَ الا خرة )) (قصص آيه 77)
3 ـ عمل منافى با عفّت :
يـكـى از مـوارد اسـتعمال كلمه بغى در معنى عمل منافى با عفّت (زنا) است كه در آيات 33 سوره نـور و 28 مـريـم در ايـن مـعنى استعمال گرديده است ((يا اُخْتَ هارون ما كانَ اءبوك امرءَ سوءٍ و كانَتْ اُمُّكِ بَغيّا)).
2 ـ 3 ـ گفتار دوم : شاءن نزول آيه 9 سوره حجرات
از آنـجـا كـه مـوضـوع بـحـث ما ((بغى )) و احكام آن است و يكى از مستندات اين بحث آيه 9 سوره حـجـرات مـى بـاشـد در مـورد ايـن آيـه از سـوى مـفـسـريـن شـيـعـه و سـنـى شـاءن نزول هاى متفاوتى نقل گرديده است كه در ادامه به تعدادى از آنها اشاره مى نماييم :عـلت نـزول آن اسـت كـه روزى پـيـامـبـر سـوار بر چهارپاى خود، از كنار گروهى از انصار مى گذشت كه الاغ او بول كرد. عبداللّه بن اُبَى بينى خود را گرفت و گفت اين حيوان را از پيش ما بـبـر كـه رنـجـيـده شـديـم . عـبـداللّه بـن رواحـه بـه او گـفـت : حـيـوان رسـول خـدا از تـو و پدرت خوشبوتر است ! ميان ابن اُبى و ابن رواحه و افراد قبيله آنها نزاع واقع شد و در هم افتادند و اين آيه نازل گرديد^(34) و چگونگى برخورد مسلمانان را در اين نوع اختلافات بيان كرد.مـردى از انـصـار مانع از آن مى شد كه همسر او با اقوام خود ديدار كند اقوام زن به كمكش آمده و اقـوام مـرد نـيـز بـه حـمـايـتـش شـتـافـتـنـد و مـيـان آنـهـا نـزاع درگـرفـت و ايـن آيـه نـازل شـد.^(35) بـديـنـسـان شـيـوه انـجـام وظـيـفـه ديـگـران در قبال اين حوادث يادآورى گرديد.مـردى از انـصـار، ديـنى بر گردن يكى از انصار داشت و او دينش را ادا نمى كرد آن مرد گفت از قـبـيـله خـود يـارى جـسـتـه ديـن خـويـش را بـه زور مـى گـيرم ، مرد بدهكار پيشنهاد كرد تا نزد رسـول خـدا بـرونـد امـا وى امـتـنـاع ورزيـد، و كـارشـان بـه نـزاع كـشـيـد و ايـن آيـه نازل شد^(36) و وظيفه مسلمانان را در برابر اين گونه اختلافات روشن ساخت .
3 ـ 3 ـ كلمات و نظرات مفسرين پيرامون آيه 9 سوره حجرات
آيـات مـتـعـددى مـورد اسـتـشـهـاد و اسـتـنـاد فـقـهـا در مـسـئله اهل بَغى قرار گرفته است :يكى از آيات و يا به عبارتى عمده ترين دليل قرآنى كه فقها و مفسرين شيعه و سنى در مورد بـحـث ((بغى )) مصطلح به آن استناد نموده اند آيه 9 سوره حجرات مى باشد كه در اين گفتار به برخى از كلمات مفسرين اشاره مى شود.وان طـائفـتـان مـن المـؤ مـنـيـن اقتتلوا فاصلحوابينهما فان بغت احداهما على الاخرى فقاتلوا التى تـبـغـى حـتـى تـفـئ الى امـراللّه فـان فـائت فـاصـلحـوابـيـنـهـمـا بالعدل واقسطوا،إ نَّ اللّه يحبّالمقسطين .اگـر دو دسـتـه از مؤ منان با يكديگر جنگ نمودند ميانشان صلح و آشتى برقرار كنيد پس اگر يـكـى بـر ديـگـرى تجاوز كرد، با دسته تجاوز كار بجنگيد تا به قانون خدا باز آيد وقتى بـه حـكم خداوند ميان آن دو دسته با عدالت ايجاد آتشى كنيد و روابط عادلانه برقرار نماييد، زيرا خدا دادگران عدالت پيشه را دوست مى دارد.مـرحـوم طـبـرى در تـفسير آيه ، پس از توضيح كوتاهى پيرامون آيه و مفردات آن ،در موردجمله ((حتى تفى ء الى امر اللّه )) (تا به قانون خدا باز آيد) مى گويد: يعنى زمانى كه مخاصمه را تـرك كـرد و بـه طـاعـت و نـمـاز رجـوع نـمـود: و جـمـله ((فـاءصـلحـوا بـيـنـهـمـا بالعدل )) را به معنى صلح همراه با جبران خسارت دانسته است .^(37) عـلامـه طـبـاطـبـائى در تـفـسـيـر خـود در مـورد ايـن آيـه بـحـث مـفـصـل و قـابـل تـوجـهـى نـدارد، تـنـهـا در ذيـل جـمـله ((فـاءصـلحـوا بـيـنـهـمـا بـالعـدل ))، صـلح عـادلانـه را صـلح
لطفا منتظر باشید ...
