اندیشه سیاسی محقق کرکی نسخه متنی

‌
لشكركشى كرد، ازبك‏ها نيز از تمامى ممالك ماوراءالنهر لشكر بزرگى فراهم آوردند كه گفته مىشد از زمان چنگيز، لشكرى به آن عظمت از آب آمويه عبور نكرده بود1.

در جنگى كه بين دو طرف درگرفت ابتدا ازبكان پيروزىهايى كسب كردند امّا پايدارى و مقاومت دليرانه شاه طهماسب، نوجوان پانزده ساله، باعث شد سپاه صفوى از شكستى حتمى نجات يابد. با اين حال با بازگشت صفويان، ازبك‏ها محاصره هرات را از سر گرفتند و اين شهر را متصرف شدند. در زمان تسلط ازبكان بر هرات هركس را كه شيعه بود و يا به شيعه‏گرى متهم مىشد، به مجرد شهادت دو نفر به قتل مىرساندند2. شاه طهماسب در همين سال (935 ق.) به بغداد لشكركشى كرد و آن‏جا را دوباره به قلمرو صفوى منضم كرد و سپس براى دفع ازبكان به خراسان آمد و آن‏ها را بيرون راند.

هنوز جنگ‏هاى صفويان با ازبكان ادامه داشت كه رقابت سران قبايل قزلباش بار ديگر آتش جنگ داخلى را شعله‏ور ساخت و سرانجام شاه طهماسب با صدور فرمان قتل عام قبيله تكلو به آن پايان بخشيد، در نتيجه بسيارى از افراد قبيله مذكور كشته شدند و عده‏اى نيز به عثمانى گريختند. حسين‏خان شاملو وكيل شاه نيز به دستور او به قتل رسيد. اتهام او اين بود كه اقدامات خودسرانه‏اى انجام مىدهد و قصد دارد برادر طهماسب را به جاى او به سلطنت برساند3. بدين ترتيب قريب يك دهه سلطه عملى قزلباشان پايان يافت و شاه راساً قدرت را در دست گرفت.

در ايام جنگ داخلى ازبك‏ها دوباره به خراسان حمله‏ور شدند و

1. همان، ص 282.

2. همان، ص 291.

3. همان، ص 332.