تصوّف - اندیشه سیاسی محقق کرکی نسخه متنی

‌
عرب بود، براى اين‏كه مردم با مبانى فقهى و كلامى تشيّع بيش‏تر آشنا شوند، شاگردان خود را به ترجمه آثار شيعى به فارسى تشويق كرد.

على بن حسين زواره‏اى شاگرد محقق كركى كتاب كلامى كشف‏الغمه فى معرفة الائمه را ترجمه كرد و يك دوره شرح فارسى بر نهج‏البلاغه و تفسير فارسى قرآن كريم نوشت. از بعضى از رسائل محقق نيز ترجمه‏هايى در دست است كه به نظر مىرسد در دوران حيات محقق و به خواست وى نوشته شده1. حركت علمى محقق و ياران معدودش، در دوره‏اى كه تبليغ مذهب به مدد شمشير بود، اهميت فراوانى دارد.

به هر حال، محقق كركى و شاگردانش تأثير مهمّى در رشد آگاهى مذهبى جامعه نو بنياد شيعه ايران و ايجاد حوزه‏هاى علمى شيعى بر جاى گذاشتند كه آثار آن، بعدها با ظهور علماى بزرگ از ميان همين حوزه‏ها، ظاهر شد. حوزه‏هاى علمى شيعه در شام به تدريج با تسلط عثمانىها بر آن منطقه رو به ضعف نهاد و سياست‏هاى متعصبانه عثمانيان بسيارى از علما را ناچار كرد به ايران و ساير مناطق شيعه‏نشين هجرت كنند. كسانى هم كه ماندند گرفتار تعصبات مذهبى شده، رنج‏هاى زيادى را متحمل شدند و بعضى نيز چون شهيد ثانى به شهادت رسيدند.

تصوّف

تصوّف، از جريان‏هاى مهم اجتماعى و سياسى تاريخ جهان اسلام است كه به خصوص در دوره مورد بحث، نقش مهمّى در تحولات اجتماعى ايفا كرده است. در مورد منشأ تصوّف نظريات گوناگونى وجود دارد: خود صوفيان آن را برگرفته از اسلام و قرآن مىدانند ولى بسيارى از

1. كتاب‏خانه وزيرى يزد، نسخه شماره 1/952.