شرايط فقيه - اندیشه سیاسی محقق کرکی نسخه متنی

‌
حكم خدا حكم دهند، اين فرد در گناه قضات و سلاطين جور شريك است. هم‏چنين روايت ديگرى را كه رجوع به قضات جور را مصداق رجوع به طاغوت دانسته، ذكر مىكند. البته روايت‏هاى اخير را كركى فقط مشعر بر اثبات حرمت رجوع به قضات و سلاطين جور مىداند1.

شرايط فقيه

كركى در اواخر رساله نماز جمعه شرايط زير را براى فقيه نايب امام در عصر غيبت برمىشمارد:

ايمان، زيرا به نظر كركى ايمان شرط عدالت است و بدون آن، عدالت در شخص محقق نمىشود. عدالت، علم به كتاب و سنت است در حدى كه بتواند احكام را با رجوع به سنت دريابد؛ علم به اجماع، زيرا به نظر كركى اجماع يكى از منابع استنباط است و فقيه نبايد برخلاف آن، فتوا دهد. علم به قواعد كلامى كه فقه و اصول ادامه آن‏ها محسوب مىشود، علم به منطق و استدلال، آشنايى با لغت و صرف و نحو، علم به ناسخ و منسوخ و احكام آن‏ها و نيز احكام اوامر و نواهى، عام و خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين و احوال روات دارا بودن ملكه اجتهاد، هم‏چنين دارا بودن حافظه و استعداد، از جمله ويژگىهاى فقيه است2.

اختيارات فقيه

كركى با وجود آن كه نيابت فقيه را از جانب امام عام تلقى مىكند و به اين نكته تصريح دارد، در برشمردن اختيارات فقيه به اختيارات سياسى اشاره نمىكند. او در رساله نماز جمعه اين مسئله را كه فقيه مىتواند

1و1. همان، ص 168.

2. الرسائل، ج 1، ص 168.