اندیشه سیاسی محقق کرکی نسخه متنی
لطفا منتظر باشید ...
محققان ريشههاى آن را در مسيحيت، مكتب نوافلاطونى، فلسفه ادريه، عقايد بودايى، هندى و مانوى جستوجو مىكنند1. به هر حال تصوّف طيف وسيعى از اعتقادات و فرقهها را شامل مىشود؛ كه هركدام را بايد جداگانه مورد بررسى قرار داد و بايد دانست كه قضاوت در مورد اين جريان به آسانى ممكن نيست.قرن ششم و هفتم هجرى عصر اوجگيرى تصوّف است و از اين به بعد تا دوره صفوى تصوّف از ويژگىهاى اعتقادى و فرهنگى مهم جامعه ايرانى است. محىالدين عربى، جلالالدين مولوى، صدرالدين قونوى، نجمالدين كبرى، شيخ زاهد گيلانى، شيخ صفىالدين اردبيلى از شخصيتهاى بزرگ تصوّف اين عصر بودند كه هر يك خانقاهها و پيروان بسيارى داشتند. حمايت حاكمان وقت و بحرانهاى اجتماعى ـ سياسى عصرِ مغول و نابهسامانى جامعه، فرصت مناسبى در اختيار صوفيان قرار داد و آنان با استفاده از اين موقعيت و با توجه به جوّ فرهنگى مناسب جامعه به تبليغ عقايد خود پرداختند و بسيارى را به سوى خانقاهها جذب كردند. ايلخانانِ مسلمانِ مغول و وزراى ايرانى آنان، از شيوخ حمايت مىكردند. ظاهراً فرقه رفاعيه از همان ابتدا با مغولان همكارى داشتند تا جايى كه ابن تيميه، فقيه مشهور اين عصر ظهور رفاعيه و واداشتن آنان به سستى و تسليمطلبى را بزرگترين عامل غلبه مغولان مىداند2. در اين دوره تقريباً در تمام شهرها و حتى روستاها، خانقاههاى بزرگ و كوچكى وجود داشت كه به دست شيوخ و مريدان ايشان اداره مىشد. اين