اندیشه سیاسی محقق کرکی نسخه متنی

‌
و رواج اذان در شهرهاى ايران و قلع و قمع مفسدين و ستمگران مساعى جميله و مراقبت‏هاى سختى به عمل آورد.»

به‏نظر وى بعد از خواجه نصير هيچ‏كس به اندازه كركى در اعتلاى مذهب شيعه نكوشيده است1.

اين دوره اقامت محقق در ايران نيز چندان به طول نينجاميد. اقدامات او حسادت‏ها و مخالفت‏هاى زيادى برانگيخت، به نحوى كه برخى از بزرگان صفوى درصدد قتل او برآمدند. و كركى خسته از خصومت‏ها و رقابت‏ها دربار صفوى را رها كرد و به عراق بازگشت. شاه طهماسب نيز كه ظاهراً نگران افزايش مخالفت‏ها بود و در بحبوحه درگيرى با ازبكان و عثمانيان به سر مىبرد با رفتن او موافقت كرد2. اما چندى بعد درصدد برآمد تا او را دوباره به ايران فرا خواند، لذا در سال 939 ق. خود از جميع مناهى توبه كرد و شراب‏خوارى راكه عادت دربار صفوى و قزلباشان بود، ترك كرد و دستورهاى اكيدى براى جلوگيرى از محرمات صادر كرد و كركى را با اختيارات افزون‏تر و اين بار با يك فرمان طولانى و پر آب و تاب رسمى به ايران دعوت نمود. در اين فرمان بر نكات زير تأكيد مىشود:

1ـ ترويج تشيّع و زمينه‏سازى ظهور حضرت صاحب الامر(عج) هدف اصلى دولت صفوى است.

2ـ اين هدف جز با متابعت علماى دين به دست نمىآيد.

3ـ محقق كركى در اين زمان بزرگ‏ترين عالم شيعى و نايب امام زمان است.

1. احسن التواريخ، ص 349.

2. احسن التواريخ به صدور اجازه رخصت كركى از جانب شاه اشاره مىكند كه مىتواند كنايه از تبعيد محترمانه او باشد (ص 334).