تفسیر هدایت جلد 15

پروردگار خود و اين كه او بسيار شنوا و نيك بيناست، آن عامل «كنترل» را مى‏سازد.

ج: پس از آن كه سياق سوره متجاوزان به حدود خدا (از جمله به احكام شريعت درباره ظهار) را بيم مى‏دهد، روز رستاخيز را به ما يادآور مى‏شود كه خداوند كافران را از آنچه كرده‏اند خبر مى‏دهد، و بيان مى‏كند كه او آنچه را در حفظ ندارند به دقّت برشمرده و براستى شاهد و گواه بر هر چيزى است. تمام اين روشنگريها روح پرهيزگارى را در نفس، نه در ابعاد خارجى آن بلكه در نهانخانه و حرم پوشيده آن رشد و پرورش مى‏دهد.

د: در ضمن چهار آيه از آيات بيّنات، قرآن به موضوع نجوا و سخن در گوشى مى‏پردازد كه اين آيات بتأكيد به پرورش هشيارى ايمانى در نفس مربوط مى‏شود.

- اوّلًا- اينكه بيگمان خداوند سبحان در هر نجوايى حاضر است، و نجوايى بين سه تن نمى‏شود كه او چهارمين آنان نباشد، و سخن در گوشى بين پنج تن نمى‏گذرد كه او ششمين آنها نباشد. سپس كسانى را بيم مى‏دهد كه به گناه و دشمنى نجوا مى‏كنند، و با عذاب خدا مى‏ستيزند، و اعلامهاى خطر را ناديده مى‏گيرند و مى‏گويند:

چرا خدا ما را پس از نجوا كردن عذاب نكرد؟ و مى‏گويد: سزاى آنان همان دوزخ است. قرآن حدود نجواى مجاز را ترسيم مى‏كند ... هنگامى كه نجوا به نيكوكارى و پرهيزگارى منجر شود، و اثر نجوا كردن كافران را نفى مى‏كند و به مؤمنان فرمان مى‏دهد كه بر خدا توكّل كنند.

روشن است كه بيگمان تنها تقوا و پرهيزگارى است كه نجوا را از انحراف در گناه و دشمنى و نافرمانى از پيامبر حفظ مى‏كند و تحت ضابطه درمى‏آورد. از آنجا كه هدف نجواى كافران با يكديگر برترى جويى و تكبّر است، پروردگار ما مؤمنان را به تواضع با يكديگر به وسيله جاى باز كردن در مجالس براى ديگران و ترك جاى خود در صورتى كه امر به برخاستن از آن جاى شود، سفارش مى‏كند، و بيان مى‏كند كه خداوند است كه مؤمنان و اهل علم را به درجات (دانش و ايمانشان) بالا مى‏برد و انتخاب نشستنگاه نزديك رهبرى يا درنگ بسيار نزد آن مقام سبب بالا رفتن مرتبه