سوم: موضعگيرى درست در برابر عوامل گوناگون و دگرگون كننده دنيا چيست؟
[22- 23] وقتى مؤمنان در دنيا زندگى مىكنند و براى دستيابى به فضل خداوند مسابقه مىدهند، ناگزير بايد طبيعت دگرگون كننده دنيا را دريابند تا آثار منفى بر آنان نگذارد، پس در دنيا توانگرى و درويشى، تندرستى و بيمارى، نيرو و ناتوانى، پيروزى و شكست و فزونى و كاستى وجود دارد و مؤمنان ناچارند كه در هر حالى از اين احوال بر يك خط مستقيم و درست بمانند، زيرا كسى كه با شرايط و اوضاع و احوال و در اثر عوامل دگرگون كننده تغيير مىپذيرد به هدفها و آرزوهاى بلند خود نمىرسد، چه نعمت او را به گمراهه ناسپاسى و گردنكشى مىكشاند و مصيبت او را دستخوش نوميدى مىكند، يا هنگامى كه حالت مسابقه بر جامعه حكمفرماست و تشويق و ترغيبى مىبيند، انفاق مىكند و مىبخشد و مسابقه مىدهد و هنگامى كه ديگران از مسابقه باز مىايستند يا كند مىشوند او نيز باز مىايستد.پس انسان چگونه به ثبات دست يابد و دستخوش اين دگرگونيها نشود؟
نخست
به مدد شناخت ژرف طبيعت دنيا در پرتو اين آيه كريم كه گويد:«اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ ... وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ- بدانيد كه زندگى دنيا، براستى بازى است و بيهودگى و آرايش و فخر فروشى و افزونجويى در داراييها و فرزندان ... و زندگى دنيا جز كالاى فريب نيست،» و با رغبت و شوق به فضل خدا كه انسان را نسبت بدانچه در دنياست بىميل مىسازد، پس هنگامى كه دنيا بدو روى آورد شادمان نمىشود و چون بدو پشت كند اندوهگين نمىشود، زيرا دنيا در نظر او شأن و اعتبارى چندان بزرگ ندارد.امام على (ع) گفت: «مردم سه گونهاند: پارسا و شكيبا و علاقهمند. امّا پارسا كسى است كه غمها و شاديها از دلش رخت بر بسته، پس به چيزى از دنيا شادمان نمىشود و بر چيزى از دنيا كه از دست او بيرون رفته اندوهگين نمىگردد،