تفسیر هدایت جلد 15
لطفا منتظر باشید ...
دارد.«إِلَّا فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ- مگر در قريههايى كه بارويشان باشد.»در باروها و دژهاى آن روستاها خود را از شكست يا دست كم از مرگ گر چه به صورتى نسبى در امان نگه مىدارند.«أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ- يا از پس ديوارها.»جدر جمع جدار و همان ديوار است، از آن رو كه آنان از بيم مرگ و براى دورى از رويارويى مستقيم از پشت ديوار مىجنگيدند. و اين ديوارها شبيه به همان ديوار نفاقى است كه آنها را از رسوايى و مجازات مىپوشاند و دور نگاه مىداشت.شايد اين امر موجبات تصميم پيامبر (ص) را دائر بر ويران كردن پارهاى از خانههاى بنى نضير و بريدن درختان خرماى آنها را تفسير كند، زيرا در جنگ از اين وسايل براى استتار و پيش خزيدن و پناهگيرى استفاده مىكردند. فرض كن كه دژها و باروهاى افزون مىداشتند و خود نيز با ظاهر در يك صف و براى يك هدف گرد مىآمدند، ولى اين بدان معنى نبود كه واقعا متّحدند، زيرا اگر دل آنان را بررسى مىكردى و به آراء آنان توجه مىنمودى آنها را پراكنده و متناقض مىيافتى و در بسيارى موارد مىديدى كه خود را از معركه عقب مىاندازند، زيرا بر محورى واحد نمىچرخيدند و به سوى هدفى واحد نمىرفتند، بر خلاف مؤمنان كه دور يك محور كه بر اساس حق مىچرخيد مىگشتند و هدفشان برپا داشتن حق در روى زمين بود. و اساسا تفاوت ميان حق و مصالح اين است كه حق يكى است، در حالى كه اميال و مصالح متعدّد و متناقض است و به اختلافات داخلى ريشهدار و هميشگى برمىگردد.«بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ- آنها سخت با يكديگر دشمناند.»يعنى با يكديگر به شدت دشمنى مىورزند، تا آنجا كه يكديگر را بسختى مىكشند، و اين صفت از يهوديان معروف است. و گفتهاند معنى اين عبارت آن است كه آنان وقتى با يكديگر گفت و گو مىكنند تظاهر به شدّت عمل مىنمايند و لاف مىزنند كه بر دشمنانشان سخت خواهند گرفت، در حالى كه دلشان از
