تفسیر هدایت جلد 15

نمونه بشرى دلپذيرى از كسانى مى‏سازد كه به آنان حزب اللَّه يا امّت شاهد و صفاى ناب گويند، تا رفتار آنان الگوى ديگران باشد و خود چنان زرهى محافظ امّت را در برگيرند و مانع گسيختن و پراكندگى آن شوند.

آيا ديده‏اى كه خداوند چگونه كوه‏ها را همچون ميخهايى براى زمين قرار داد كه آن را از تندرها و طوفانها و تكانها و زلزله‏ها حمايت مى‏كنند؟ همين گونه است حزب اللَّه كه افرادش در ميان امّت پراكنده‏اند و آنان را از نبرد با يكديگر بر اثر فشارهاى حاصل از مصالح و اميال و از اختلاف و از هم گسيختگى مانع مى‏شوند.

به نظر مى‏رسد كه سوره ممتحنه در ميان امّت گردهمايى حزب اللَّه و سپس نمونه والا و والاتر را پرورش مى‏دهد و مى‏آموزد كه راه آنان را مى‏پيمايند و به رفتار آنان اقتدا مى‏كنند، و همچنين خطاب در آغاز آن مؤمنان را متوجّه مى‏كند كه از دوستى ورزيدن با كافران دشمن پيامبر و خود دورى كنند زيرا شما مؤمنان تمام وجود خود را صرف جهاد در راه خدا كرده‏ايد و در جستجوى خشنودى او بر آمده‏ايد، و خداوند نهان و نجواى شما را مى‏داند، و از آن رو كه چنان دوستى گمراهى از راه درست و صراط مستقيم است، و براى آن كه آنها امروز به دوستى تظاهر مى‏كنند ولى اگر شما را به چنگ آرند با دست و زبان خود شما را سرشار از گزند و آزار مى‏كنند و بالأخره براى اين كه آنان نزد خداوند، آنجا كه مؤمنان از كافران بازشناخته مى‏شوند، جز شومى و نكبت بر شما نمى‏افزايند.

پروردگار براى تحريض بر ضد كافران دشمن، مؤمنان را به تأسى از ابراهيم (عليه السّلام) تشويق مى‏كند، كه در عهد او مؤمنان كسانى بودند كه از قوم كافر خود بيزارى جستند و با ايشان دشمنى ورزيدند و به خدا توكّل كردند.

خداوند سبحان اين موضعگيرى سخت و متين را سبب پيروزى مسلمانان بر كافران قرار داد، يا دست كم براى گسيختن آنان از رسمى كه آن روزها به مؤمنان اجازه دوستى با هر كس از آنان را كه مى‏خواستند مى‏داد، زيرا خداوند از رابطه نيكو با كافران غير دشمن و عدالت ورزيدن در حق ايشان نهى نكرده است، چه خداوند عادلان را دوست مى‏دارد.