تفسیر هدایت جلد 15

فرزندان قرار مى‏دهد و از انفاق در راه خدا به سبب آزمندى و چنگ زدن به دامان دنيا بخل مى‏ورزد، همانند كسى است كه به آخرت و آنچه در آن است از پاداش و پادافراه و ثواب و عقاب كفر مى‏ورزد (و اخگر حقيقت را به خاكستر انكار و عناد مى‏پوشاند)، و گرنه آخرت را هدف خود قرار مى‏داد و آنچه مى‏توانست به سبب رغبت و علاقه به خرسندى خدا و پاداش او، و بيم از خشم و مجازات او، در راه آن هدف بذل مى‏كرد، و بلكه- در آن صورت- به سوى كارهاى نيك و خيرات مسابقه مى‏داد و از ديگران پيشى مى‏جست، زيرا خيرات در آخرت توشه و بهاى آن است، و چه بسا كه قرآن از اين رو با كلمه «علم» به ما امر مى‏كند و مى‏گويد:

«اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا- بدانيد كه براستى، جز اين نيست كه زندگى دنيا،» در اينجا سه تأكيد وجود دارد: يكى دعوت و فراخواندن مؤكّد به علم و دانستن، دوم ادات تأكيد «إنّ- همانا، بتحقيق»، و سوم حصر (يعنى منحصر كردن حكم به محكوم عليه) «إنّما- جز اين نيست، فقط اين است.» جايى كه اين تأكيدهاى پياپى در مورد حقيقتى مى‏آيد بدان معنى است كه هم آن حقيقت و موضوع اهميّت دارد و هم مهمّ است كه انسان آن را بداند و از آن نيك آگاه شود.

پس آن حقيقت چيست؟

اين است كه براستى زندگى دنيا براى آن كس كه آن را مى‏خواهد و در پى آن است، «لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ- بازى است و سرگمى به بيهودگى و آرايش،» لعب (: بازى) همان كار باطل و بى هدف عاقلانه است، خداى تعالى از ابراهيم (ع) سخن مى‏گويد: «قالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ. قالُوا أَ جِئْتَنا بِالْحَقِّ أَمْ أَنْتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ «105»- گفت: هر آينه شما و پدرانتان در گمراهى آشكارى بوده‏ايد. گفتند: براى ما سخنى حق آورده‏اى يا خود از

105- الانبياء/ 55.